Vroeger werd je muzikant vanuit een overtuiging, tegenwoordig is het een beroep en hoop je dat je aan de bak kan komen. Dat is misschien wel de belangrijkste conclusie van IDFA’s thema-avond ‘Tunes Changing the World’, over de invloed van muziek.
Op uitnodiging van Sonos, producent van draadloze speakers, woonden wij donderdag 22 november deze avond in de Melkweg, Amsterdam, bij. Een kort verslag van de avond, die met een documentaire van Mark Ford, debat en een liveoptreden van Case Mayfield rijkelijk gevuld was.
Het is 1992; de pleuris breekt uit in Los Angeles nadat Rodney King buitensporig hard in elkaar geslagen is door de LA-politie. Voor negers is hij een symbool geworden voor het gevoel van ongelijkheid dat ze ervoeren. Jarenlang was het hun woord tegen dat van de politie, maar bewijs dat de politie hen stelselmatig meer te grazen nam dan anderen was er nooit. Tot het moment dat – de filmcamera was inmiddels betaalbaar voor consumenten – het aftuigen van King gefilmd werd door een oplettende omwonende.
De beelden gingen de hele wereld over. Wat volgde was een zeer gewelddadige en bloedige opstand, waarin zelfs de politie zich af en toe niet meer veilig voelde. Gruwelijke beelden gelardeerd met interviews van de destijds betrokken personen, maakt de documentaire ‘Uprising Hip Hop & L.A. Riots’ tot een indrukwekkend geheel. Van echte spijt of bezinning is tot op de dag van vandaag nauwelijks iets te merken. Het zou zo weer kunnen gebeuren en juist dat is wat het zo luguber maakt.
Hiphop (of eigenlijk gangsterrap) bestond al wel, maar het mocht geen echte naam hebben. De indrukwekkende weergave van de gebeurtenissen in Los Angeles laat echter eens te meer zien dat de rap zoals wij dat nu kennen, vooral ook bekend is geworden door dit voorval. Rap was een uitlaatklep voor velen. Artiesten als Dr. Dre, Ice Cube, Ice-T en N.W.A. kwamen op voor hun rechten. Het lijflied is van N.W.A.: ‘Fuck da police’. Breed gedragen tijdens de opstand en min of meer het begin van de gangsterrap zoals we die nu kennen. Mensen herkenden zich in de boodschap en de populariteit ervan nam toe. Een artiest was geboren, zonder dat deze daar bewust voor gekozen had.
Debat
Dit laatste idee – een artiest wordt geboren, niet gemaakt – leeft nog steeds. Dat bleek ook tijdens het debat daarna. Tegenwoordig ga je naar de popacademie en volg je een opleiding tot artiest. Vroeger was jij degene die je hoofd boven het malieveld durfde uit te steken om je boodschap te verkondigen. Je wilde de mensen wat duidelijk maken, je stond ergens voor. Een wereld van verschil met nu: steeds meer mensen maken een bewuste keuze om mensen te willen vermaken. Niets mis mee, maar het is anders.
Muziek
De avond werd luchtig afgesloten met een drietal liedjes van Sixto Rodriguez, gezongen door onze eigen Case Mayfield (Kees Veerman voor intimi). Muisstil was het voor de 100 mensen die naar het korte, maar indrukwekkende optreden luisterden. En met de documentaire nog vers op het netvlies, krijg je met zulke gevoelige nummers vanzelf een moment van bezinning. De artiesten van tegenwoordig weten je dus nog best te raken, al is het dan met oude nummers.
