3D-TV staat in heel Europa in de startblokken

Is 3D televisie de toekomst of blijkt straks dat het gewoon even een hype was?

Het is nog te vroeg om hier nu al conclusies over te trekken, maar feit is dat omroepen in Europa en Amerika over elkaar struikelen met aankondigingen voor nieuwe 3D initiatieven. Ondertussen zijn ook de TV fabrikanten druk bezig met het uitrollen van hun producten voor televisies en Blu-ray spelers. Tijd dus om even een overzicht te hebben van hoe het er nu precies voorstaat.

Robert Briel (BroadbandTVnieuws) geeft hieronder een overzicht van de ontwikkelingen van 3D in Europa. Meer hierover wordt besproken tijdens de 3D-dagen op 22 en 23 november.

Omroepen in de VS hebben het voortouw genomen met 3D initiatieven. De sportzender ESPN, onderdeel van het Disney concern, begon als eerste met het opnemen en doorgeven van evenementen in 3D. Inmiddels is EPSN een eigen 3D kanaal begonnen – dat wil zeggen: een kanaal dat alleen uitzendt als er inderdaad een evenement in 3D wordt opgenomen.

In Europa hebben het Britse betaal platform Sky, maar ook Eurosport het initiatief naar zich toe getrokken door actief met 3D programmering te beginnen. Eurosport zond eerder dit jaar de tennis wedstrijden van het grand slam toernooi Roland Garros in 3D uit, die in heel Europa werden getoond op speciale locaties. Sky zendt niet alleen de 3D wedstrijden die via ESPN uit de USA komen uit, maar is inmiddels actief met live voetbal in 3D, die in meer dan 1500 pubs wordt uitgezonden.

Het in Amsterdam gevestigde Digital Media Centre, onderdeel van Chellomedia, vormt een belangrijke schakel in het verspreiden van 3D programma’s naar de rest van Europa. Hier komen via een glasvezel verbinding onder de Atlantische Oceaan de signalen binnen uit de VS, bijvoorbeeld van de sportzender ESPN. Deze beelden komen uit Comcast Media Centre, het technisch centrum van het Amerikaanse kabel- en mediabedrijf Comcast in Denver, Colorado. Vanuit Amsterdam worden de beelden vervolgens via satelliet of glasvezel verspreid naar bijvoorbeeld de verschillende UPC kabelnetten in Europa.

Sport in 3D is een belangrijk speerpunt, maar er zijn ook andere vormen van 3D content denkbaar. Vanuit Zuid-Afrika komt een heel bijzonder 3D initiatief. Het TV kanaal Wildearth TV, dat al een aantal jaren via het internet “uitzendt” is begonnen met een 3D versie.

Wildearth TV is een zender, waarbij een camera ploeg op safari gaat en daar live verslag van doet. Daarbij kan de kijker de verrichtingen van de expeditie volgen. Dat betekent dat het niet altijd even spannend is wat er gebeurt, want het is live action. Via het web bouwde Wildearth TV een grote groep volgers op waardoor men dit jaar de stap maakte een eigen TV zender te beginnen, die de safari niet alleen in HD kwaliteit uitzendt, maar nu ook in 3D. Inmiddels heeft het Franse TV platform Free als eerste besloten de zender 24 uur per dag op een eigen 3D kanaal door te geven (en ook in HD).

“De wegbereiders in Europa zijn de abonnee TV operators,” zo zegt David Wood van de EBU tijdens de afgelopen IBC in Amsterdam. “De leden van de EBU volgen dit allemaal met veel interesse en nemen deel aan de technische discussies over de standaard, maar de meeste zijn nog middenin de conversie naar HDTV.” De EBU zelf zegt ook dat het nog te vroeg is om nu al een beslissing te nemen over een 3D standaard, maar bij het DVB Project in Geneve is men al vergevorderd met de specificaties.

Naast de vraag wat de technische standaard zal worden, is er ook nog de kwestie van de 3D rechten. Tijdens de afgelopen World Cup voetbal werd duidelijk dat de omroepen die de live rechten van de wedstrijden bezaten niet automatisch ook de 3D rechten in hun bezit hadden. Integendeel, die bleken apart verkocht te zijn. Ook de filmstudio’s zullen proberen hun 3D rechten zo duur mogelijk te verkopen. “Hollywood heeft veel in 3D geproduceerd, maar is tegenhoudend, dus spelen we in de tweede klasse, tenzij wij zelf gaan produceren,” zei Benny Salaets, product marketing manager Telenet.

Overzicht 3D activiteiten Nederland

In Nederland streden kabelbedrijven UPC en Ziggo om de eerste te zijn die naar buiten kwamen met hun 3D activiteiten. In het weekend van 8 april kon UPC via het Digital Media Centre van zusterbedrijf Chellomedia het Masters golftoernooi uit Augusta, Georgia, live in 3D uitzenden – speciaal voor genodigden. Het betrof een productie van ESPN uit Amerika, dat via glasvezel kabel onder de Atlantische Oceaan naar Europa werd gestuurd.

Kort daarna kondigde Ziggo aan zelfs met een eigen 3D demokanaal te komen. Tenminste, aldus directeur Marcel Nijhof, als er voldoende content beschikbaar zou komen. Die 3D content kwam er toen SBS directeur Eric van Stade eind mei tijdens een congres aankondigde dat de omroep met eigen 3D kanaal zou gaan experimenteren. Inmiddels is dat 3D kanaal van start gegaan, grotendeels bestaande uit ‘normale’ programma’s van Net 5 die naar 3D zijn ge-upscaled. In Nederland kan natuurlijk ook gekeken worden naar het speciale 3D demokanaal van satelliet exploitant SES-Astra, dat vrij te ontvangen is. Hierbij worden 3D producties van vele partners getoond, zoals de Italiaanse publieke omroep RAI en het 3DNL platform.

Groot-Brittannië

Het abonnee-tv bedrijf BSkyB trekt de kar in het Verenigd Koninkrijk. Al in 2008 is men begonnen met technische experimenten en in oktober is het eerste 3D kanaal van start gegaan. Een evenementen zender, die alleen in de lucht is als er ook daadwerkelijk 3D programma’s uit te zenden zijn.

Sport vormt de hoofdmoot van het uitzendschema: begin oktober de Ryder Cup golf, het hele seizoen door voetbalwedstrijden uit de Premier League, maar ook Rugby internationals en bokswedstrijden. Ook zullen er programma’s komen van National Geographic en History. Sky is ook van plan zelf 3D content te (laten) produceren, zoals een verslag van het The Prince’s Trust Rock Gala.

In het aanbod bevinden zich ook speelfilms van verschillende studio’s. Sky kondigde onder andere de volgende titels aan: Ice Age -Dawn of the Dinosaurs, Monsters vs Aliens, Alice in Wonderland, Bolt, Cloudy with a chance of Meatballs en My Bloody Valentine. Naast het 3D kanaal komen er ook films beschikbaar in het pay-per-view aanbod, waaronder StreetDance UK, Garfield’s Pet Force, Step Up 3 en A Christmas Carol.

Naast Sky is de BBC actief met 3D, maar nog niet zo heel actief. Men kijkt, als publieke omroep, nog even de kat uit de boom. In elk geval denkt men wel aan het mogelijk in 3D verslaan van de Olympische Spelen die in 2012 in Londen plaats vinden, maar concrete plannen zijn er nog niet. Ook werkt men aan 3D clips van het populaire programma Strictly Come Dancing. Maar het zal voorlopig blijven bij incidentele producties, want de BBC ziet het voorlopig nog niet als haar taak als publieke omroep om een eigen 3D TV kanaal te beginnen. Voor de eigen producties, schafte de omroep wel een aantal 3D productie units aan.

Kabelbedrijf Virgin Media doet ook nog niet veel aan 3D, maar biedt wel via haar Filmflex video-on-demand dienst een aantal titels in 3D aan. Vooralsnog is het aantal bestellingen van deze 3D films nhog heel bescheiden – slechts een paar per dag. Discovery Channels Europe heeft een licentie aan gevraagd voor een eigen 3D kanaal en heeft die inmiddels ontvangen, maar het bedrijf heeft nog geen concrete plannen bekend gemaakt voor een dergelijke zender.

Rest van Europa

Ook elders in Europa zijn er veel initiatieven op het gebied van 3D televisie. In Italië is natuurlijk ook Sky Italia actief – daar profiteert men ook van de rol die het Britse Sky op zich heeft genomen. Maar concurrent Mediaset van premier Silvio Berlusconi doet ook een duit in de zak door een heel pakket films in 3D aan te bieden als video-on-demand.

In enkele andere landen heeft kabelbedrijf UPC ook showcases georganiseerd met 3D, onder andere in Zwitserland, Polen, Hongarije en Slowakije. In Rusland is de abonnee TV aanbieder NTV actief en in Portugal het kabelbedrijf ZON.

In België organiseerde het telecombedrijf Belgacom TV naar aanleiding van het Britse voorbeeld van Sky ook een live voetbalwedstrijd in 3D van de (Belgische) Jupiler League. Hierbij konden liefhebbers naar het café gaan om samen – met de bril op – te kijken naar het voetbal.

Op de satelliet

Satellietbedrijf SES ASTRA zendt sinds mei dit jaar via een van haar satellieten een speciaal 3D-demokanaal uit. In eerste instantie is dit kanaal bestemd om 3D op de winkelvloer te tonen, maar vanzelfsprekend is ontvangst ook in de huiskamer mogelijk, in heel Europa, dus ook in België en Nederland. Op dit kanaal zijn verschillende 3D producties te zien, onder andere van de Italiaanse omroep RAI.

Tijdens de grote beurs voor consumenten elektronica, de IFA te Berlijn, zond men ook een dagelijks journaal in 3D uit met de laatste technische nieuwigheden. Daarnaast nodigde Bill Wijdeveld, Managing Director ASTRA Benelux, leden van het 3DNL platform uit om programma’s in te zenden voor uitzending via dit kanaal.