De Nederlandse Vereniging van Banken wil graag dat mensen training krijgen om eerder te ontdekken dat iemand ze probeert te manipuleren. De vereniging zag in de eerste helft van 2022 dat fraudeurs met allerlei verschillende methodes komen om mensen informatie afhandig te maken en dat het voor sommige klanten moeilijk is om dit te kunnen bijbenen. In 2021 zouden Nederlanders 2,5 miljard euro schade hebben gehad door ciminaliteit. We nemen een aantal veelgebruikte trucs met je door.
Het is een bekende: je wordt gebeld door de ‘helpdesk’ van Microsoft omdat je een probleem zou hebben. Deze helpdeskmedewerkers spreken meestal geen Nederlands, maar ja: Microsoft is ook geen Nederlands bedrijf. Echter kun je je waarschijnlijk niet herinneren dat je ooit ergens een probleem hebt aangemeld, of misschien bezit je niet eens een apparaat van Microsoft. Zodra je iemand in het Engels hoort zeggen dat hij van Microsoft is en dat je een probleem hebt: ophangen. Microsoft kan je ook wel op een andere manier bereiken als dat nodig is.
Sommigen scharen het onder helpdeskfraude, maar wij maken voor de zekerheid toch het verschil. Je krijgt ook wel eens een telefoontje, smsje of e-mail van een medewerker van de bank, het Centraal Justitieel Incassobureau of de Belastingdienst. Deze laten weten dat je snel een bedrag moet overmaken, om een boete te voorkomen. Niet doen, want dit geld gaat linea recta naar het spaarvarken van de fraudeur die je net ‘aan de lijn’ had. Mocht je toch twijfelen of er iets aan de hand is met bijvoorbeeld je bankrekening: kijk even zelf op je rekening en neem zelf contact op via de klantenservice van je bank om het een en ander te checken. Lees ook ons artikel over de Ministry of Justice-telefoontjes.
Hoewel het energieplafond heel fijn is, blijft het belangrijk om zuinig om te gaan met gas en elektra. Dat weten ook fraudeurs, die natuurlijk ook het nieuws lezen en begrijpen dat mensen hiermee bezig zijn in hun hoofd. De energiecrisis wordt regelmatig aangewend om mensen op te lichten. Denk bijvoorbeeld aan een telefoontje door een energiebedrijf met een veel te goede deal. Goed oppassen, want als iets te mooi is om waar te zijn… Precies.
Deze vorm van fraude komt op dit moment niet heel veel voor, maar aangezien het coronavirus er weer lustig op los tiert, noemen we hem voor de zekerheid. Op een gegeven moment kon je bijvoorbeeld een antibacteriële pinpas aanvragen bij je bank. Doe maar niet hoor: want die passen bestaan helemaal niet. Dit is wederom een vorm van oplichting en een enorm nare ook: het speelt heel erg in op de angst van mensen om dodelijk ziek te zijn en deze ziekte te verspreiden (of juist op te lopen). Dit is een typisch voorbeeld van hoe het coronavirus wordt aangegrepen om mensen die al wat onzeker zijn onderuit te halen.
Heel irritant, want zeker nu mensen wat minder zeker van hun zaak zijn door bijvoorbeeld het coronavirus, zijn ze sneller beïnvloedbaar. Hierdoor komen de banken met een training om mensen alert te maken op de patronen die veel fraudeurs blijven volgen. Hier alvast een microtraining. De oplichters maken vaak misbruik van vertrouwen door zich als een vriend of familielid voor te doen, ze hebben altijd haast (er is dus snel geld nodig) en de boodschap is vaak vrij dwingend. Ook zullen ze regelmatig vragen of je een bepaald programma wil installeren, dat dan zogenaamd nodig zou zijn. Het enige waar dat echter voor dient, is om op jouw PC te kunnen meekijken.
Dat was de microtraining, maar iedereen heeft altijd baat bij een iets uitgebreidere training. Die is nu beschikbaar op zowerktfraude.nl. Je leert dan niet alleen fraude herkennen, maar ook wat je moet doen om te zorgen dat het je niet overkomt.
Deze vorm van fraude is ook wel bekend als WhatsApp-fraude. Hierbij denk je dat een bekende je appt, maar in werkelijkheid is dat niet zo. Jij denkt dat je goede vriend in nood is en geld nodig heeft, maar in werkelijkheid is je goede vriend zich niet eens bewust dat mensen in zijn naam oplichten. Deze vorm van fraude wordt veelvuldig gedaan bij ouders, waarbij wordt gedaan alsof hun kind hulp nodig heeft. Op zich heel slim, want veel jongeren communiceren vooral via tekst. Spreek dus met je ouders af dat je ze altijd zal videobellen als je iets nodig hebt, of dat ze jou moeten (video)bellen als je ze bericht dat je een groot geldbedrag nodig hebt.