Vandaag is het zover: we mogen niet alleen stemmen voor de gemeenteverkiezingen, maar ook in ons laatste referendum over de sleepwet stemmen. Dat wordt voornamelijk neergezet als een keuze tussen veiligheid en privacy, maar de waarheid is iets genuanceerder dan dat.
Heel simpel gezegd zou je tegen moeten stemmen als je belang hebt bij je privacy: met de sleepwet krijgen de intelligentie- en veiligheidsdiensten verregaande mogelijkheden om op grote schaal digitale communicatie af te tappen op zoek naar informatie die een impact hebben op de nationale veiligheid. Nu mag er alleen naar metadata gekeken worden, maar als de wet er door komt mag er ook gekeken worden naar wie wat verstuurde en vanaf waar. De inhoud van berichten kan ook bekeken worden. Het grootste struikelblok is dat de data zonder controle vooraf gedeeld kan worden met buitenlandse veiligheidsdiensten.
Even simpel zou je voor moeten stemmen als je veiligheid het belangrijkste vindt. Met deze mogelijkheden kunnen veiligheids- en inlichtingendiensten makkelijker links leggen tussen personen in een (mogelijk terroristisch) netwerk. Ook kunnen er straks na bijvoorbeeld een aanslag eerder gevangen gegevens bekeken worden om te zien met wie iemand contact heeft gehad. Bij aanvallen van hackers zijn er met de nieuwe wet veel betere mogelijkheden om te kijken waar de aanval vandaan kwam en of er meer plekken zijn aangevallen. Allemaal voordelen dus.
Het is echter allemaal niet zo zwart-wit. Je kunt ook de veiligheid van de Nederlanders beter bewaken met andere bevoegdheden voor de diensten, maar die optie zit niet in het referendum. Er is door het kabinet al gezegd (specifiek door Buma) dat de uitslag van het referendum niet echt zal worden opgevolgd, zouden de meeste Nederlanders tegen stemmen, maar het blijft een raadgevend instrument. Het kabinet zou dus toch íets moeten doen met een negatieve uitslag. Als je wel wilt dat we onze veiligheid verbeteren maar het niet eens bent met de manier waarop, zou je nee kunnen stemmen.
Aan de andere kant kun je er ook voor kiezen om toch voor de wet te stemmen, ondanks zorgen die je hebt over de uitvoering daarvan. De noodzaak om het ge- of eventueel misbruik van al die informatie goed dicht te timmeren leeft ook in de Tweede Kamer. Zelfs al zou de wet er komen, is de kans alsnog aanwezig dat er aanpassingen gaan komen. De toetsingscommissie is daar een goed voorbeeld van: die moet bevolkt worden met mensen die snappen wat ze aan het toetsen zijn en daar zijn nog wat twijfels over.
Het lastige is uiteindelijk dat je een binaire keuze voor je kiezen krijgt: ja of nee. Uiteindelijk maakt dat het moeilijk om je eigen keuze naar een kant te trekken, maar een ding is wel zeker: het is de moeite óm te gaan stemmen over de wet. Het referendum zal dan misschien wel gaan verdwijnen, maar zo lang we het nog hebben zou het gek zijn om niet gebruik te maken van het recht dat je hebt.
[Afbeeldingen © bizoo_n – Adobe Stock]
