Als je onder de 35 bent is de kans groot dat je tegen de aanstaande aftapwet bent. De Wet op Inlichtingen en Veiligheidsdiensten (WiV) zoals ‘ie voluit heet maakt potentieel namelijk nogal wat inbreuk op onze privacy en als je jonger bent heb je een beter idee wat dat inhoudt. Dat is althans de verklaring die wordt gegeven door veel mensen voor het verschil in stemmen. Dat zou impliceren dat de iets oudere Nederlander niet begrijpt wat de impact is van de WiV op hun privacy, maar die conclusie is wellicht iets te kort door de bocht.
Representatief onderzoek van I&O Research heeft uitgewezen dat er onder de groep tot 35 jaar slechts 34 procent vóór de aftapwet is, terwijl dat persentage oploopt tot 63 procent onder 65-plussers. Als je echter naar het overkoepelende beeld kijkt blijkt dat alle Nederlanders samen nog steeds voor de wet zijn. Als je de ‘weet niet’-stemmers splitst tussen voor en tegen kom je uit op een percentage van 60 procent voor-stemmers.
Uit het onderzoek blijkt ook dat de bekendheid met waar mensen volgende week tijdens het referendum over gaan stemmen nogal verschilt. Opvallend daarbij is dat de voorstemmers iets minder goed op de hoogte zijn van wat de WiV inhoudt. De verschillen zijn niet heel groot. Het grootste kennisverschil (15 procent) zit ‘m in de bevoegdheid van inlichtingendiensten om op grotere schaal en ongerichter data te onderscheppen via de kabel, ook van onschuldige burgers (de ‘sleepnet’-bevoegdheid).
Opvallend is dat zeven van de tien Nederlanders die ondervraagd zijn het eens zijn dat inlichtingendiensten meer bevoegdheden moeten krijgen. Het verschil tussen de voor- en tegenstemmers zit hem in de mate van waarborgen die er zijn om de rechten van ons als burgers te beschermen, want daar is het 50/50 voor én tegen. Vooral het delen van gewonnen inlichtingen met buitenlandse diensten zonder ze eerst te bekijken is een heikel punt, maar dat zit iedereen dwars, onafhankelijk van hun standpunt over de wet zelf.
Het wordt aanstaande woensdag dus spannend bij het referendum. Dat er met de uitslag vermoedelijk niet veel gedaan wordt is een lastig gegeven, maar uiteindelijk is het toch de moeite om te gaan stemmen: als de opkomst namelijk groot genoeg is zal het kabinet toch íets met de uitslag moeten doen. We zullen met zijn allen moeten besluiten hoe veel privacy we eigenlijk willen opgeven om de veiligheids- en inlichtingendiensten hun werk te kunnen laten doen. Leeftijd heeft daar niet per se iets mee te maken, zo lang je maar weet waar je op stemt.
[Afbeeldingen © Patrick Smeets]
