Terugblikken: ze zijn allemaal hetzelfde. Toch? Je kijkt naar het lijstje games dat er op staat, denkt “ja, dat zei de rest ook al” en gaat verder met wat je al aan het spelen bent. Fuck, ik doe hetzelfde: als niet 70% van de mensen die over games schrijven zeggen dat iets echt he-le-maal geweldig is vergeet ik het al snel of komt het op de ‘ik zal eens kijken als ik tijd heb’-stapel. Nu is het eind van het jaar echter tijd om die stapel kleiner te maken en dan kom je toch nog achter wat hele leuke dingen, zoals de verslavende kwaliteit van FTL. Ik weet niet hoe ooit iemand dat schip op het einde kan verslaan, maar ik ga er proberen achter te komen. Seriously, voor die paar euro die het kost houdt het je verdomd lang aan de gang. Anyway. Gevoel.
Misschien word ik oud en zwak, maar er waren dit jaar veel games die me geraakt hebben. Niet altijd op de juiste manier, maar het is ze gelukt en daarom moet ik ze met jullie delen. Want ja, ik vind ook dat iedereen Far Cry 3, Dishonored, X-Com, Halo 4, Borderlands 2, Mark of the Ninja, Angry Birds Space, Spelunky, Call of Duty: Black Ops 2, ZombiU, New Super Mario Bros U, TERA en the Last Story zou moeten spelen om te weten wat er goed is aan games, maar dat heb je vermoedelijk al op meer plaatsen gehoord. Dit selecte groepje echter, die doen iets anders.
Grappig genoeg zie ik nu na het bij elkaar zoeken van deze games ook dat het bijna allemaal indietitels zijn, gemaakt door een klein team en verkocht voor weinig geld. Het is geen toeval, want de meeste big-budget games kunnen het zich niet permitteren om zo op de man te spelen, omdat de kans te groot is dat ze missen. Vraag maar aan de ontwikkelaars van Spec Ops: the Line, die het ook hebben geprobeerd met hun Heart of Darkness-geïnspireerde shooter en uiteindelijk hele gemengde reacties hebben gekregen, precies doordat de game niet all-in heeft kunnen gaan op het emotionele vlak, soms ten koste van de gameplay. Maar de onderstaande games hebben dat wel gedaan en daarom behoren ze tot mijn favorieten van dit jaar.
Journey
Journey was de eerste game dit jaar die me tranen in de ogen heeft bezorgd. Ik was zeer onder de indruk vlak na het uitspelen ervan. Ik ben dat nog steeds. De manier waarop Journey spelers confronteert met zichzelf en vooral ook de waanzinnig briljante manier waarop online spelers anoniem aan elkaar gekoppeld worden en vrijwel zonder uitzondering een band met elkaar krijgen laat zien dat de psychologie achter Journey indrukwekkend solide is. Het is een prachtige game, die de tand des tijds heel goed zal doorstaan en ondanks dat het maar een uurtje of twee duurt om alles te zien wat Journey te bieden heeft kom je er niet ongeschonden uit. Van geluk tot verbazing tot verdriet, zo ongeveer het hele menselijke spectrum komt voorbij en ik kan met recht zeggen dat als Journey je niet raakt, je geen gevoel hebt. Geen gevoel, jij harteloze bruut.
The Walking Dead
Het concept van episodische games wordt al een tijdje gebruikt, maar tot nu toe is er nog geen uitgever geweest die spelers zo aan hun lippen had hangen dan Telltale Games. Dit jaar hadden ze hun grootste succes ooit met The Walking Dead. Na de comic, de serie en de complete overdaad aan zombies die je in games sowieso hebt zij het je vergeven dat je deze ‘choose your own adventure’-game niet hebt gespeeld. Maar je doet jezelf tekort als je het niet doet. Ik geloof dat de eerste episode nog steeds overal gratis is dus grijp je kans en speel ‘m. Of ja, speel: het is inderdaad meer verhaal dan spel en dan zitten er ook nog wat krakkemikkige onderdelen in het spelen, maar wat je ervoor terug krijgt in verhaal maakt dat helemaal goed. De manier waarop Telltale het verhaal van gevangenisklant Lee en kleine meid Clementine weet te verweven met de gebruikelijke groepsdynamiek die je in post-apocalyptische scenario’s ziet loopt door alle vijf de episodes heen en hoewel je niet alles kunt bepalen wat er gebeurt in de verhaallijn voelt dat nooit zo.
Dit zal gebruikt gaan worden als voorbeeld van hoe je keuze relevant kunt maken door niet aan spelers te laten zien wat hun keuzes gaan betekenen en vooral geen ‘beste’ keuze te presenteren in een game. Daarnaast zal het verhaal en wat erin gebeurt je niet onberoerd laten en je zeker iets laten zien over hoe je -eventueel onder tijdsdruk- zou reageren op bepaalde scenario’s. Elke game die spelers uitgebreide discussies laat hebben over bepaalde keuzes die ze gemaakt hebben en waarom ze dat gedaan hebben is geslaagd. wat mij betreft. In die zin moet je het ook niet zien als een game die over zombies gaat, want die zijn niet meer dan een mechaniek om je tot vervelende keuzes te dwingen. Ik kan trouwens van harte de iOS versie aanbevelen voor iedereen met in ieder geval een iPad 3 (ik vermoed dat een 2 het ook aankan) want het is een makkelijke manier om deze game te kunnen spelen als je tijd hebt.
Asura’s Wrath
Het zal niemand’s game van het jaar worden, maar ik wil nogmaals de bravoure van Capcom en Cyberconnect2 belonen in het maken van deze game. Ik neem aan dat er toch wel wat mensen zullen zijn die na het algemene succes van The Walking Dead (er zijn nogal wat GOTY’s die kant uitgegaan) zich eens achter de oren zullen krabben en met een nieuwe blik naar Asura’s Wrath gaan kijken. Want ja, het is nauwelijks een game, maar een ervaring als geen andere. Ook hier is er sprake van een extreem apart uitgevoerde ervaring die een verhaal vertelt dat op de één of andere manier aanspreekt. Het grote verschil met die twee is dat er voor Asura’s Wrath de volle mep neergeteld moest worden en dat was een misvatting van Capcom. Ik neem echter aan dat de game nu voor een tientje of twee gevonden kan worden en dan is het echt de moeite waard om een keer doorheen te gaan. Echt. Als er games nodig waren voor therapiesessies dan zou ik deze meteen aandragen, want er is niks beters om opgekropte woede te lozen. Meesterlijk bizar.
Fez
Deze game heeft me anders geraakt dan de andere, niet in de laatste plaats omdat het verhaal er niet zozeer toe doet als wel de mechanieken die heel diep erin verstopt zitten. Geen emotionele taferelen op het scherm die mij raakten, maar meer een serie op elkaar volgende eureka-momenten die me lieten zien dat er meer onder de oppervlakte zat van deze puzzel-platformer dan ik in eerste instantie had kunnen bevroeden. Het heeft een week van mijn leven compleet beheerst en in die tijd voelde elke doorbraak als een overwinning op mezelf én de game. Als je het met het minste aantal hints in ieder geval grotendeels weet te volbrengen zul je net als ik eindigen met een stapeltje papier met allerlei doorgekraste schema’s, tekeningen en lijstjes die je tocht van begrip door Fez heen laten zien. Als je die blaadjes eindelijk kunt wegleggen hoop ik dat je je net zo slim voelt als ik deed op dat moment, en voor dat gevoel kan ik Phil Fish alleen maar bedanken, ook al is het niet de meest aimabele man in games.