OK, je bent er ingetrapt. Sorry. In de val gelokt. Dit stuk gaat eigenlijk niet over de release van de XS+etc, maar over hoe twee mega-trends gecombineerd kunnen worden. De eerste, toch een beetje voor jou: we blijven voorlopig – en steeds meer – telefoons kopen. Momenteel poepen de Foxconns van deze wereld er ruim twee miljard stuks uit. Elk jaar, ja. En die apparaten doen geweldige dingen. 18 jaar geleden had ik mijn eerste baantje in de telecomsector en het is totaal onwerkelijk om te zien hoeveel vooruitgang mobiele telefoons hebben gebracht. Vooral ook in ontwikkelingslanden, waar telefoons toegang hebben verschaft tot zo’n beetje alles; ondernemerschap, informatie, betaalsystemen etc. En daar vinden telefoons dan ook behoorlijk gretig aftrek; elke maand komen er in India zo’n 10 miljoen bellers bij.
Het tweede dat we allemaal steeds iets boeiender vinden: een – iets, klein beetje – minder grote puinhoop van de wereld maken (sorry, ik heb ook voor goede doelen gewerkt dus ik praat af en toe nog een beetje zoals zij). Zelfs Shell vindt nu dat we CO2 neutraal moeten rijden. En Coca Cola zegt nu dat je hun drankjes alleen mag kopen als je helpt met recyclen. Als zelfs zij het zeggen, dan gaan het toch echt wel de duurzame kant op met zijn allen.
Maar als je deze twee ontwikkelingen wil combineren, dan heb je nog best een uitdaging. Want telefoontjes worden nog niet echt vaak gerecycled; zo’n 70.000 stuks belanden er op de vuilnisberg. Per uur. Ik vond dat best schraal; mijn industrie maakt een geweldig product waar miljarden mensen dagelijks plezier van hebben. Maar in mijn toestel zitten ook metalen als goud en zilver, die steeds schaarser worden. En telefoons leveren by far de grootste bijdrage aan elektronisch afval, wereldwijd. Maar ik had ook geen zin als een soort Greenpeace activist te gaan zeiken op mijn sector. Daar heeft niemand iets aan.
Wat mij wel nuttig leek, was om te zorgen dat recycling ook mogelijk werd op plekken waar dit het hardst nodig is: in ontwikkelingslanden. Sinds 2014 zorgden mijn collega’s dat ruim 2,3 miljoen kapotte telefoons van de vuilnisbelt werden gered, in Afrika. Dit deden we door het afval te kopen via netwerken waar we mee samenwerken, zoals reparatiewinkeltjes. Die kapotte toestellen werden vervolgens gerecycled en zo zetten wij afval om in lokaal inkomen en bruikbare grondstoffen.
Nu kan ik me voorstellen dat je daar een vraag over hebt, zoals: “Nou en?”
Ik zal het uitleggen waar deze zelf-promotie voor nodig is.
Waar ik in geloof – en wat mijn bedrijf sinds 2014 bewijst – is dat bijna iedereen fan is van afvalvermindering en eigenlijk het liefst heeft dat hun telefoon afval-vrij is. Maar wie een paar jaar geleden een nieuwe telefoon kocht, maar óók een beetje wereldverbetering erbij wilde, kon alleen terecht bij niche-producten. En daar houdt men in deze sector niet zo van. We gewoon allemaal die nieuwe Samsung of Apple, toch? (“Ja, die willen we!”, zei men in koor).
En dus blijft er maar één oplossing over. We gaan telefoons compenseren.
“Compenseren? Zoals CO2 compenseren?” Ja. Of nou, eigenlijk niet. CO2 compensatie is een mooi concept, maar het boeit eigenlijk niemand, laat staan dat mensen er enthousiast over zijn. Het is ingewikkeld (ik snap in ieder geval niet helemaal hoe het werkt), niet bepaald transparant en soms slaat het helemaal nergens op (sorry, Shell). Maar als we de compensatie van een telefoon nou heel simpel en knetter goedkoop maken – én er een kloppend en boeiend verhaal van maken? Dan is het toch een no-brainer?
Absoluut! En dat is de reden dat bijvoorbeeld Samsung – de grootste telefoonmaker ter wereld – nu een klant is geworden. Misschien nog even goed om uit te leggen wat we dan doen, voor zo’n bedrijf.
Als Samsung een nieuwe, glimmende telefoon aan jou verkoopt, dan maakt mijn bedrijf die aankoop grondstof-neutraal, door ter compensatie twee Afrikaanse afval-telefoons in te zamelen en te recyclen. Zo leidt jouw Nederlandse aankoop tot minder elektronisch afval, in bijvoorbeeld Ghana.
Aan die aanpak zitten best een hoop voordelen, al zeg ik het zelf. Jij was al blij met je aanschaf, maar nu mag je je erdoor ook een beetje een wereldverbeteraar noemen. Twee Afrikaanse afvaltelefoons worden nu netjes gerecycled en lokale mensen worden voor het ingeleverde afval betaald. Grondstoffen krijgen een nieuw leven, bijvoorbeeld als trouwring of in een gadget. Mooi toch?
Jouw mobieltje is een perfect product om het concept ‘circulariteit’ tastbaar te maken (als je die term niet kent; maak je geen zorgen, het is vooral een hype in de politiek en het bedrijfsleven. Maar zoek het zeker eens op). En dat concept mocht ook best wat concreter worden, aangezien er vooral over de circulaire economie werd geouwehoerd – en ook nog eens met name in dikke overheidsrapporten.
Circulair gaat onder andere over minder afval maken. En dat kan je dus vanaf nu prima combineren met de aanschaf van het nieuwste van het nieuwste. Doe je mee?
Dit artikel is geschreven door Joost de Kluijver, Director, Closingtheloop.
