Artificial Intelligence23.10.2024

Eerste Europese vonnis over gebruik van afbeeldingen in generatieve AI: is er sprake van auteursrechtinbreuk?


Een uitspraak van de rechtbank in Hamburg op 27 september 2024 vormt een nieuwe mijlpaal in de discussie rondom AI (kunstmatige intelligentie) en auteursrecht. Kort gezegd draait deze zaak om de vraag of door het gebruik van foto’s in generatieve AI-programma’s inbreuk wordt gepleegd op het auteursrecht van de betreffende fotograaf. De rechter haakte aan bij de DSM-richtlijn om tot zijn antwoord te komen.

De zaak

De eiser is een Duitse fotograaf die online foto’s verkoopt, onder andere via stockfoto-websites. De gedaagde is een organisatie die online data aan het publiek ter beschikking stelt, waarbij online afbeeldingen worden gebruikt om generatieve AI te trainen. Hiervoor worden bestanden – waaronder de foto in kwestie – vastgelegd, gedownload, geanalyseerd en met de metagegevens opgenomen in de dataverzameling.

Auteursrecht en tekst- en datamining (TDM)

De fotograaf stelt dat de handelingen van de organisatie inbreuk maken op zijn auteursrecht. Hij is rechthebbende van de foto en de foto is zonder zijn toestemming gebruikt. De gedaagde beroept zich op de uitzondering voor tekst- en datamining. Dit is nieuw in het auteursrecht, met de komst van de Europese DSM-richtlijn. Tekst- en datamining vormen nu een uitzondering op de bescherming van het auteursrecht: het mag, mits er aan bepaalde vereisten is voldaan.

Voorwaarden voor tekst- en datamining

De rechter bevestigt het argument over tekst- en datamining. De rechter kijkt vooral naar artikel 3 van de DSM-richtlijn. Artikel 3 geeft aan dat tekst- en datamining is toegestaan als er rechtmatige toegang tot de werken is verleend en er wetenschappelijk onderzoek wordt nagestreefd met de tekst- en datamining. De gedaagde voldoet aan beide voorwaarden. Daarom verwerpt de rechter de vorderingen van de fotograaf. Er is immers niet langer sprake van een inbreuk op het auteursrecht.

Conclusie

Auteursrechtelijk beschermd werk mag online niet zomaar door anderen gebruikt worden – hier is toestemming van de rechthebbende voor nodig. Er zijn echter verschillende uitzonderingen op deze regel. Een nieuwe uitzondering is dat tekst en afbeeldingen die rechtmatig toegankelijk zijn, gebruikt mogen worden voor training van generatieve AI, zolang dit voor niet-commerciële, wetenschappelijke doeleinden gebeurt.

[Fotocredits – ArtSav © Adobe Stock]

​Amerikaanse rechter: AI-kunst kan geen copyright krijgenHet maken van beelden van een Spaanse villa: auteursrechtinbreuk?Gebruik van persfoto’s zonder toestemming is auteursrechtinbreuk​Auteursrecht en AI – de stand van zaken
Avatar foto
Yvonne Vetjens

Yvonne Vetjens is als jurist Intellectueel Eigendomsrecht werkzaam bij BG.legal, met als specialisatie auteursrecht en aanverwante onderwerpen. Ze combineert dit met werkzaamheden in de culturele sector als kunsthistorica en beeldend kunstenares. Zo spreekt ze de taal van haar cliënten waardoor ze hen nog beter kan helpen.

Deel dit artikel
...

Verder lezen over Auteursrechten

Commercieel uitzenden van muziek moet betaald worden

De naburige rechten zijn wat minder bekende rechten binnen de creatieve industrie. Ze gaan vooral over het uitvoeren en uitzenden van creatieve werken en zijn vastgelegd in de Wet op de Naburige Rechten (WNR). Volgens artikel 7 van de WNR moeten degenen die voor commerciële doeleinden muziek spelen of uitzenden, hiervoor een billijke vergoeding betalen.

Online07.10.2024

Commercieel uitzenden van muziek moet betaald worden
Het maken van beelden van een Spaanse villa: auteursrechtinbreuk?

Aangezien het in Nederland inmiddels ook eindelijk zomer is, geeft dat mij een goede reden om het over een IE-zaak met een zonnig thema te hebben. In een recente rechtszaak bij de rechtbank Noord-Holland stond een aflevering van het televisieprogramma ‘Design Secrets’ centraal. Wat op het eerste gezicht een standaard uitzending leek, mondde uit in een juridisch conflict bij de rechtbank Noord Holland over een vermeende auteursrechtinbreuk.

Nieuws21.08.2024

Het maken van beelden van een Spaanse villa: auteursrechtinbreuk?
Wie sprint naar de finish? De strijd tussen ‘TOUR DE FRANCE’ en ‘TOUR DE X’

Deze zomer staat in het teken van verschillende sportevenementen zoals het EK, de Olympische Spelen en de Tour de France. Naast dat het ons als samenleving druk bezighoudt, houdt de Tour de France in het bijzonder ook het merkenrecht bezig. De organisatie heeft namelijk oppositie ingesteld tegen de merkregistratie ‘TOUR DE X’ op grond van haar eigen merk ‘TOUR DE FRANCE’. Hoe het EU Gerecht (hierna: het Gerecht) hierover oordeelde, lees je in deze blog.

Online22.07.2024

Wie sprint naar de finish? De strijd tussen ‘TOUR DE FRANCE’ en ‘TOUR DE X’
Gebruik van persfoto’s zonder toestemming is auteursrechtinbreuk

Het zonder toestemming gebruiken van teksten, afbeeldingen en artikelen van anderen gebeurt aan de lopende band. Het kan echter vaak leiden tot auteursrechtinbreuk, ondanks verschillende argumenten die inbreukmakers opwerpen ter verdediging. Een recente rechtszaak over persfoto’s illustreert dit probleem.

Online17.05.2024

Gebruik van persfoto’s zonder toestemming is auteursrechtinbreuk
Uitzending van Stegeman op de Bres mag doorgaan, ondanks eis tot verbod

Voor het tv-programma Stegeman op de Bres schiet Albert Stegeman mensen te hulp die bij officiële instanties geen gehoor vinden. Zo ook hielp hij voor het programma verschillende mensen tegen de eigenaren van bouwbedrij...

Entertainment12.02.2024

Uitzending van Stegeman op de Bres mag doorgaan, ondanks eis tot verbod
​Auteursrecht en AI – de stand van zaken

Het opkomende gebruik van kunstmatige intelligentie (AI) heeft wereldwijd voor onrust gezorgd, onder andere vanwege de juridische onduidelijkheid rond auteursrecht. Dit artikel belicht enkele recente rechtszaken en wetsv...

Technology21.12.2023

​Auteursrecht en AI – de stand van zaken
​Casetify nept de hoesjes van Dbrand tot op het gênante af

Diefstal noemt Dbrand het. Casetify zou de Teardown-skins van Dbrand en de bekende YouTube Zack Nelson (beter bekend als JerryRigEverything) van top tot teen hebben gestolen. Het verkocht de gekopieerde hoesjes vervolgen...

Mobile24.11.2023

​Casetify nept de hoesjes van Dbrand tot op het gênante af
​Amerikaanse rechter: AI-kunst kan geen copyright krijgen

Er kunnen geen rechten worden ontleend aan AI-kunst. Dat heeft een Amerikaanse rechter uitgesproken. Hoewel de uitspraak van één rechter zeker niet meteen betekent dat het nu klaar is met de ellenlange discussies die h...

Online21.08.2023

​Amerikaanse rechter: AI-kunst kan geen copyright krijgen

Verder lezen over Kunstmatige Intelligentie

Je nieuwe collega’s zijn autonome AI-agents in Microsoft Copilot

Microsoft voegt nieuwe, AI-agents toe aan Copilot. Ze zijn geheel zelfwerkend, dus ze verrichten allerlei taken die werk uit handen nemen van menselijke medewerkers.

Artificial Intelligence22.10.2024

Je nieuwe collega’s zijn autonome AI-agents in Microsoft Copilot
Logitech: “AI kan de digitale werkplek veel menselijker maken”

Veel mensen hadden het voor corona nooit zien aankomen: hoe belangrijk de virtuele werkplek zou worden. Delphine Donné, General Manager Logitech Personal Workspace Solutions, heeft er inmiddels zelfs haar werk van gemaakt. Die virtuele werkplek is wat haar betreft pas echt handig als je er AI aan toevoegt. We spraken haar erover.

Artificial Intelligence22.10.2024

Logitech: “AI kan de digitale werkplek veel menselijker maken”
Was alles op Tesla’s We, Robot-event nep?

Als je een presentatie houdt in een Hollywood-studio, dan weet je dat de kans groot is dat je met veel neppigheid te maken krijgt. Of niet, Tesla?

Events22.10.2024

Was alles op Tesla’s We, Robot-event nep?
Adobe verrast met tool om platte tekeningen 3D te maken

Adobe heeft het nog niet ingebouwd in tool, maar het is gemaakt voor Illustrator. De tool heet nu nog Project Turntabel en het laat mensen versteld staan van wat de computer allemaal kan bedenken.

Artificial Intelligence21.10.2024

Adobe verrast met tool om platte tekeningen 3D te maken
Meta introduceert AI-model dat het werk van andere AI checkt

Meta is bekend van het AI-model Llama, maar het maakt nog veel meer modellen. Waaronder nu AI die AI controleert.

Artificial Intelligence21.10.2024

Meta introduceert AI-model dat het werk van andere AI checkt
Adobe introduceert generatieve AI-video’s op basis van foto’s

Als AI stop motion-video kan maken en het er ook echt goed en echt uit kan laten zien, want dat is juist bij dit type animatie essentieel, dan kan dat betekenen dat deze toffe films veel sneller kunnen worden gemaakt.

Artificial Intelligence16.10.2024

Adobe introduceert generatieve AI-video’s op basis van foto’s
YouTubers boos omdat hun stemmen worden gestolen door AI

Als AI je stem kan nadoen voor het inspreken van een advertentie dan is dat natuurlijk heel handig: scheelt je werk. Maar dan moet je wel weten dat het gebeurt.

Artificial Intelligence15.10.2024

YouTubers boos omdat hun stemmen worden gestolen door AI
AI wint nu ook nog de Nobelprijs: twee zelfs

DeepMind, Google’s lab waarin volop met kunstmatige intelligentie wordt geexperimenteerd, is in de prijzen gevallen.

Artificial Intelligence09.10.2024

AI wint nu ook nog de Nobelprijs: twee zelfs