Yvonne Vetjens is als jurist Intellectueel Eigendomsrecht werkzaam bij BG.legal, met als specialisatie auteursrecht en aanverwante onderwerpen. Ze combineert dit met werkzaamheden in de culturele sector als kunsthistorica en beeldend kunstenares. Zo spreekt ze de taal van haar cliënten waardoor ze hen nog beter kan helpen.
Een uitspraak van de rechtbank in Hamburg op 27 september 2024 vormt een nieuwe mijlpaal in de discussie rondom AI (kunstmatige intelligentie) en auteursrecht. Kort gezegd draait deze zaak om de vraag of door het gebruik van foto’s in generatieve AI-programma’s inbreuk wordt gepleegd op het auteursrecht van de betreffende fotograaf. De rechter haakte aan bij de DSM-richtlijn om tot zijn antwoord te komen.
De zaak
De eiser is een Duitse fotograaf die online foto’s verkoopt, onder andere via stockfoto-websites. De gedaagde is een organisatie die online data aan het publiek ter beschikking stelt, waarbij online afbeeldingen worden gebruikt om generatieve AI te trainen. Hiervoor worden bestanden – waaronder de foto in kwestie – vastgelegd, gedownload, geanalyseerd en met de metagegevens opgenomen in de dataverzameling.
Auteursrecht en tekst- en datamining (TDM)
De fotograaf stelt dat de handelingen van de organisatie inbreuk maken op zijn auteursrecht. Hij is rechthebbende van de foto en de foto is zonder zijn toestemming gebruikt. De gedaagde beroept zich op de uitzondering voor tekst- en datamining. Dit is nieuw in het auteursrecht, met de komst van de Europese DSM-richtlijn. Tekst- en datamining vormen nu een uitzondering op de bescherming van het auteursrecht: het mag, mits er aan bepaalde vereisten is voldaan.
Voorwaarden voor tekst- en datamining
De rechter bevestigt het argument over tekst- en datamining. De rechter kijkt vooral naar artikel 3 van de DSM-richtlijn. Artikel 3 geeft aan dat tekst- en datamining is toegestaan als er rechtmatige toegang tot de werken is verleend en er wetenschappelijk onderzoek wordt nagestreefd met de tekst- en datamining. De gedaagde voldoet aan beide voorwaarden. Daarom verwerpt de rechter de vorderingen van de fotograaf. Er is immers niet langer sprake van een inbreuk op het auteursrecht.
Conclusie
Auteursrechtelijk beschermd werk mag online niet zomaar door anderen gebruikt worden – hier is toestemming van de rechthebbende voor nodig. Er zijn echter verschillende uitzonderingen op deze regel. Een nieuwe uitzondering is dat tekst en afbeeldingen die rechtmatig toegankelijk zijn, gebruikt mogen worden voor training van generatieve AI, zolang dit voor niet-commerciële, wetenschappelijke doeleinden gebeurt.
[Fotocredits – ArtSav © Adobe Stock]
Verder lezen over Auteursrechten
Online07.10.2024
Commercieel uitzenden van muziek moet betaald worden
Nieuws21.08.2024
Het maken van beelden van een Spaanse villa: auteursrechtinbreuk?
Online22.07.2024
Wie sprint naar de finish? De strijd tussen ‘TOUR DE FRANCE’ en ‘TOUR DE X’
Online17.05.2024
Gebruik van persfoto’s zonder toestemming is auteursrechtinbreuk
Entertainment12.02.2024
Uitzending van Stegeman op de Bres mag doorgaan, ondanks eis tot verbod
Technology21.12.2023
Auteursrecht en AI – de stand van zaken
Mobile24.11.2023
Casetify nept de hoesjes van Dbrand tot op het gênante af
Online21.08.2023
Amerikaanse rechter: AI-kunst kan geen copyright krijgen
Verder lezen over Kunstmatige Intelligentie
Artificial Intelligence22.10.2024
Je nieuwe collega’s zijn autonome AI-agents in Microsoft Copilot
Artificial Intelligence22.10.2024
Logitech: “AI kan de digitale werkplek veel menselijker maken”
Events22.10.2024
Was alles op Tesla’s We, Robot-event nep?
Artificial Intelligence21.10.2024
Adobe verrast met tool om platte tekeningen 3D te maken
Artificial Intelligence21.10.2024
Meta introduceert AI-model dat het werk van andere AI checkt
Artificial Intelligence16.10.2024
Adobe introduceert generatieve AI-video’s op basis van foto’s
Artificial Intelligence15.10.2024
YouTubers boos omdat hun stemmen worden gestolen door AI
Artificial Intelligence09.10.2024