Innovatie een diepere betekenis geven

We vragen medewerkers het werk met volle betrokkenheid uit te voeren. Maar we vragen daarnaast ook nog om met hun kennis en creativiteit naar wegen te zoeken om het werk en de werkprocessen te verbeteren. Dus we vragen eigenlijk om een dubbele betrokkenheid.

Het is niet vanzelfsprekend dat medewerkers die betrokkenheid ook bieden aan de organisatie. Het vraagt om doordacht motiveren.

Wanneer we werknemers vragen om met ideeën voor verbetering en vernieuwing te komen, vragen we eigenlijk om vrijwilligerswerk. Immers, in waarschijnlijk geen enkele arbeids­overeenkomst is opgenomen dat de medewerker contractueel verplicht is om elke maand met ideeën te komen. Wanneer medewerkers dat doen, is dat dus omdat ze zich intrinsiek betrokken voelen bij het werk. Ze willen meedenken en komen met ideeën.

Wanneer een medewerkers met ideeën komt zegt zij eigenlijk: ‘Ik heb meegedacht en ik denk dat het zo moet.’ Dat is dus een expressie van toewijding aan het werk, het team of de organisatie. Zie het idee dus als een geschenk. Dat betekent dat we dan ook dankbaarheid moeten tonen dat het ideeëngeschenk is gegeven.

Voorts is het belangrijk om steeds weer het doel van de innovatie activiteiten voor ogen te houden. Innoveren is immers een middel tot een doel. De betrokkenheid die we bij innovatie vragen, ligt in essentie niet bij het innoveren zelf, maar bij het te bereiken ambitieuze doel. Wanneer medewerkers zich willen inzetten met al hun kennis en creativiteit voor het bereiken van dat doel, dan ontstaan dagelijks innovatiekansen.

Het is belangrijk altijd dit bredere perspectief te bieden, opdat iedereen weet waar de creatieve inspanningen zich op richten. Een voorstel voor verbetering of vernieuwing is dan een bijdrage op weg naar dat doel. Als het bereiken van dat doel bovendien als betekenisvol wordt ervaren, dan verdiept de motivatie tot innoveren zich.

Zo vroeg een directeur van een verzorgingshuis haar personeel om met ideeën voor verbetering te komen. Ze gaf daar een indringende reden voor: ‘Omdat we met elkaar een verzorgingshuis creëren waar je je eigen ouders aan zou toevertrouwen.’ Verdere uitleg was hiermee overbodig. Iedereen begreep meteen dat de kwaliteitsstandaarden uitzonderlijk hoog waren en dat nieuwe ideeën noodzakelijk waren voor de gewenste veranderingen.

U hoeft niet in een organisatie te werken met een geformuleerde maatschappelijke opdracht om de innovatiedoelen een bredere motiverende betekenis te geven. In vele missies van organisatie staan waarden geformuleerd die innovatie een diepere betekenis geven. Zo staat bijvoorbeeld in de missie van Merck: ‘To preserve and improve human life.’ Walt Disney formuleert de missie bondig als: ‘To make people happy.’ Philips spreekt de volgende intentie uit: ‘De kwaliteit van leven van mensen te verbeteren door tijdige introductie van zinvolle innovaties.’

Ook in de missie van uw organisatie zullen waarschijnlijk zulke betekenisvolle intenties zijn geformuleerd. Het gaat er dan om die intenties in het communiceren over het belang innovatie steeds weer te benadrukken. Hiermee wekken we in een organisatie een gefocuste creatieve kracht die niet alleen door het hoofd wordt gevoed maar ook door het hart. Voor zulke organisaties willen mensen zich inzetten!

Jeff Gaspersz is verbonden als hoogleraar innovatie aan de Nyenrode Business Universiteit en hij spreekt tijdens de masterclass ‘dagelijks innoveren’ op 12 juni.