Het betreft een al decennialang voortdurend probleem. Ernstige nachtelijke ongelukken bij afvaartkades van regionale veerponten. Hierbij heb ik het over de talrijke en vaak fatale ongelukken die hoofdzakelijk plaatsvinden bij nacht en al dan niet bij ontij. Waarbij ontij in dit geval staat voor regen, mist of andersoortig slecht zicht. Onderaan dit artikel volgt een uitvoerig overzicht van nieuwsberichten van dergelijke ongelukken over de afgelopen 15 jaar. Recentelijk, half februari, was het helaas ook weer raak.
Opvallendste karakteristiek hierbij is dat deze ongelukken vrijwel altijd in het donker plaatsvinden. Bovendien vinden deze ongelukken gemiddeld genomen vaker plaats onder omstandigheden van regen, mist of andersoortig slecht zicht, dan dat je op grond van het weer in Nederland mag verwachten. Hetgeen natuurlijk betekent dat – hoewel slecht zicht op zichzelf niet altijd een factor is – slecht zicht de kans op dergelijke ongelukken wel degelijk verhoogt.
In het pikkedonker kunnen een afvaartkade en een donkere rivier – aan de zijde waar de veerpont niet ligt – visueel namelijk al gauw overkomen als een rechtdoorgaande weg. In het donker verdwijnt het zicht op een rechtdoorgaande weg immers ook na pakweg een meter of zestig. Bij slecht weer is deze visuele beperking zelfs nog nadrukkelijker aanwezig.
Bovendien kan het op de navigatie rijden – met een op het scherm doorgaande verbinding – voor extra verwarring zorgen. In vrijwel alle gevallen betrof het namelijk bestuurders die niet goed bekend waren in de omgeving.
Niettemin vond een klein deel van deze ongelukken plaats aan de zijde waar de veerpont wel ligt. Dit doet vermoeden dat behalve een slechte zichtbaarheid ook een te hoge snelheid een rol speelt bij dit soort ongelukken. Dit betekent dat er behalve aan de nachtelijke zichtbaarheid van afvaartkades en veerponten er ook iets gedaan moet worden aan de inrichting van de toegangswegen tot deze afvaartkades.
De belangrijkste factoren lijken te zijn dat zowel de zichtbaarheid van de afvaartkades bij nacht en ontij als de snelheidsbeperkende maatregelen voor de toegangswegen tot deze afvaartkades in voorkomende gevallen te wensen over laten. Het ontbreekt namelijk uitdrukkelijk aan nationale wetgeving qua inrichting van wegen en afvaartkades naar veerponten.
Het overgrote deel van de wegen en afvaartkades naar veerponten valt onder gemeentelijke of provinciale verantwoordelijkheid en een klein deel valt onder de verantwoordelijkheid van Rijkswaterstaat. Het vormt tegelijk de waarschijnlijkste oorzaak van de lappendeken aan maatregelen qua inrichting van wegen en afvaartkades naar veerponten.
Je zou denken dat in Nederland – waar de verkeersinfrastructuur over het algemeen strak geregeld is – er inmiddels wel een éénduidige oplossing bij wet van toepassing zou zijn. Niets is echter minder waar. Veilig Verkeer Nederland constateerde een en ander reeds in 2019.
Op nationaal niveau is er in Nederland weinig tot niets geregeld qua inrichting van wegen en afvaartkades naar veerponten. Slechts de toepasselijke bebording voorgeschreven vanuit de Wegenverkeerswet is een vereiste. Er bestaan echter geen concrete voorschriften ten aanzien van het nachtelijke gebruik van waarschuwingsverlichting en/of slagbomen.
De huidige situatie voor afvaartkades in Nederland valt grotendeels te vergelijken met de fictieve situatie dat elke spoorwegovergang in Nederland anders zou zijn ingericht waar het aankomt op waarschuwingsverlichting en/of slagbomen. Volstrekt onwenselijk voor de verkeersveiligheid, toch? Toch is dit echter precies zoals nu het geval is met de inrichting van wegen en afvaartkades naar veerponten.
Hieronder een voor zichzelf sprekend overzicht van gegoogelde nieuwsberichten (tabblad Nieuws: +ongeluk+veerpont / +ongeval+veerpont). Nieuwsberichten zijn overigens moeilijker terug te vinden naarmate ze ouder zijn. Er moet daarom vanuit worden gegaan dat onderstaand overzicht naar beneden toe niet geheel en al volledig is.
Februari 2025
Auto ramt op hoge snelheid veerpont bij Afgedamde Maas
December 2024
Gevonden stoffelijk overschot in de Nieuwe Merwede bij Dordrecht lijkt slachtoffer van noodlottig ongeval & Stoffelijk overschot in rivier is 63-jarige vrouw uit Dordrecht
November 2024
Lichaam van vermiste Enschedeër (41) gevonden in de IJssel bij Wijhe
April 2024
Bestuurder parkeert auto in de IJssel bij Wijhe
Mei 2023
José hoorde harde klap en trof grote ravage aan bij dodelijk ongeluk veerpont Breezand
Oktober 2022
Raadsel hoe verongelukt gezin uit Gouda in de Lek terechtkwam
Januari 2019
Vrouw zat zelf achter het stuur van auto tijdens fatale ongeluk bij veerdienst Vierlingsbeek-Bergen
Februari 2016
Pontbaas Keukenkamp na bijna fataal ongeluk veer Wijhe: “De schipper is een held” & Baas veerpont Wijhe plaatst waarschuwingslicht op veerstoep
December 2014
Geen gewonden bij ongeval pont
Oktober 2013
Auto met moeder en dochter te water in Sprang-Capelle, moeder (44) komt om het leven
Februari 2010
Vrouw verongelukt bij Genemuiden
[Fotocredits – © ArieStormFotografie & Jan van der Wolf – Adobe Stock]
