Het heeft meer dan 1 miljard gebruikers, maar niet iedereen is nog even enthousiast over Facebook. Vandaag, op 4 februari 2025, wordt het social medium 21 jaar oud: het is gestart in 2004. Veel Nederlanders zitten er al 10 tot 15 jaar op, maar haal je er nog wel genoeg uit? Er zijn genoeg redenen om er te blijven, maar ook om te gaan. We noemen er 5.
Dit geldt ook voor andere social media, maar meer nog voor Facebook omdat we daar al zo lang op aanwezig zijn: je verkwist je tijd met mensen die je eigenlijk niet zo interessant vindt. Op zich is het hartstikke leuk om die meid of man die je ooit op vakantie tegenkwam nog te volgen, maar je weet dat je die persoon waarschijnlijk nooit meer gaat zien en is het echt de moeite waard om zijn of haar updates dan te blijven lezen? Als je er zelf echt iets uithaalt, lekker doen, maar bedenk je goed dat je tijd niet oneindig is. Terwijl jij leest wat mensen die niets meer voor je betekenen doen, had je ook een echte vriend kunnen vragen hoe het gaat.
Niks ten nadele van die mensen van vroeger, maar je kun je afvragen waar je aandacht eigenlijk het beste naartoe kan gaan. Hetzelfde geldt voor de advertenties en de mensen die je volgt die misschien vooral allemaal onzin erop plaatsen waar je niet op zit te wachten: het is allemaal aandacht en tijd die ontsnapt met niks. Nogmaals, als jij er iets uithaalt, lekker blijven doen, maar soms is het wel goed om hier even bij stil te staan: haal je er nog genoeg uit?
Voor sommige mensen is Facebook stiekem een verslaving geworden. Elk dode momentje in je leven wordt besteed aan surfen op Facebook, een beetje doelloos rondscrollen. Je hebt eigenlijk geen moment rust meer, omdat je steeds maar bezig bent met die sociale media.
Facebook is ook nog eens zo gemaakt dat je er toch blijft doorkijken, vooral door de Reels die een aantal jaren geleden zijn toegevoegd. Hierdoor kom je zo van de ene tunnel in de andere tunnel terecht en slokt het zo al je tijd op. Het is enorm verslavend en het kost je veel tijd. Hoe vaak gebeurt het niet dat je iets specifieks wilde doen op Facebook, maar je uiteindelijk dat niet hebt gedaan en wel 15 Reels hebt bekeken? En heb je daar ook echt iets uitgehaald? Precies.
Ik weet nog wel dat ik vroeger Facebook aanhield voor het checken van evenementen. Vriendinnen tagden me in bepaalde evenement en dan konden we mooi meteen bedenken of we erheen wilden, enzovoort. Je kunt aangeven of je geïnteresseerd bent of gaat en dat was een manier voor andere vrienden en kennissen om te weten: hey, x of y gaat ook, dat zal wel een leuk feestje zijn (of een leuk gespreksonderwerp voor als je die persoon weer spreekt).
Die evenementen zijn een beetje ineengezakt toen het coronavirus inkickte en hoewel het nu nog steeds bestaat, is het toch echt het Instagram-algoritme met zijn advertenties die vaak al eerder weten te vertellen dat er een leuk evenement aankomt. En ja, daar taggen mijn vriendinnen en ik elkaar net zo makkelijk in door de eventpost even in elkaars DM’s te laten sliden.
Heb je wel eens bij Facebook geprobeerd om jezelf uit te schrijven als beheerder van een bepaalde pagina, bijvoorbeeld van een ex-werkgever? Of heb je wel eens iets anders proberen te regelen of te zoeken? Het is bijna niet te doen op Facebook, waar de menu’s in een rap tempo over elkaar heen buitelen. Het ziet er niet mooi uit, het werkt niet prettig. Nu moet Meta ook wel heel veel verschillende opties aanbieden, maar zeker als je beheerder bent van bepaalde pagina’s, dan is het soms moeilijk om te vinden wat je precies zoekt, en of je wel onder het goede account erop zit, et cetera. Die user interface is niet geweldig en dat moet toch wel beter kunnen?
Heb je een gesprek over een bepaald merk? Je kunt er vergif op innemen of het komt later voorbij in je Facebookwall. Data blijft een vaag iets bij Meta, ook al doet het bedrijf er wel iets aan om je te helpen begrijpen hoe het allemaal zit. We weten door het hele Cambridge Analytica-schandaal al genoeg, en ook al heeft Facebook zijn leven gebeterd: het krijgt niet zomaar regelmatig boetes en berispingen van de EU: hoe er binnen dat bedrijf met data wordt omgegaan, blijft een soort doos van Pandora. Net als bij het ingewikkelde menu zal dat niet alleen bij Meta liggen, maar het is wel zeker dat de oplossing wel bij Meta moet zijn, ook als het om data gaat.
Dat Mark Zuckerberg zich de laatste tijd extremer uitlaat en zelfs zijn factcheckers de laan uitstuurt, dat maakt het voor veel mensen een aantrekkelijkere optie om het social medium te verlaten. Het is jammer, want het is ook voor velen het social medium waarmee het allemaal begon en je hebt er vast veel mooie herinneringen op: soms is vertrekken toch een betere optie, die voor bijvoorbeeld veel rust in het hoofd zorgt. Natuurlijk zijn er ook nog heel veel redenen om er wel te blijven: omdat je altijd ‘incheckt’ bij die vriend waar je vaak borrelt, omdat er mensen zijn die geen andere social media gebruiken en je toch in contact wil blijven, omdat je er gewoon hartstikke blij van wordt. Of omdat het zo handig is in het weergeven van verjaardagen, zodat je niet op je kop krijgt. Al krijg je ook herinneringen van verjaardagen die je misschien emotioneel maken..
Je hoeft zeker niet van Facebook af, maar als je redenen zoekt om dat wel te doen, dan zijn die vrij makkelijk te vinden, en als Zuckerberg dezelfde koers blijft gaan als hij recent heeft ingezet, dan groeien die die redenen om weg te gaan mogelijk sneller voor de een, en komen er juist redenen om te blijven bij voor de ander.