Het is even wennen voor Donald Trump: hij kan niet meer de soms wat verward overkomende Joe Biden te kakken zetten, want hij heeft ineens een jongere, sterkere kandidaat tegenover zich. Eentje die hij graag onderuit haalt, maar niet altijd met de juiste argumenten. In een video waarin Kamala uit een vliegtuig stapt zou een juichend publiek zijn gefaket. Maar, is dat wel zo?
Air Force Two staat op de baan en duizenden mensen onthalen Kamala met luid gejuich en applaus. Klinkt allemaal niet vreemd, maar Trump stelt dat het publiek in de video is gezet. “Niemand was er”, stelt hij. Nepnieuws dus. Nu schijnt Trump enorm gebrand te zijn op publieksgrootte, dus dat hij zijn grote tegenstander hierop probeert te pakken is niet verbazingwekkend, maar zou hij daar werkelijk bewust over liegen?
Dat is de vraag. Het moment werd live getoond op televisie via een livestream en op meerdere netten. Daar is het publiek te zien. Ook fotografen van het Amerikaanse ANP waren er en zetten de aanwezigen op de gevoelige plaat. De mensen achter Harris schreven in reactie op Trump meteen dat dit een echte foto is van een publiek van 15.000 man die zijn gekomen om Harris en Walz welkom te heten. Uiteindelijk zou er via feitenchecker Snopes ook zijn bevestigd dat de foto 96 procent menselijk is, dus zeer waarschijnlijk een echte foto. Nog een AI-analyse stelde dat er een 58 procent kans is dat de afbeelding niet via AI is gecreëerd.
Het doet ons denken aan wat Keanu Reeves laatst zei: hij sprak met een meisje van 13 en legde uit wat de Matrix is. Dat het een film is over een man die op een gegeven moment niet meer weet wat echt is en wat virtueel is. En dat meisje van 13 zegt dan: Wat maakt het nou uit of het echt is? Daar lijkt dit verhaal ook naartoe te gaan. Maakt het echt uit hoeveel mensen er staan te wachten? Vanuit een journalistiek standpunt wel: die moeten de waarheid boven tafel halen. Maar of er nou 15.000 mensen aanwezig zijn of 5, is het voor de kijker echt erg of het echt of nep is?
Dat antwoord zal voor iedereen verschillend zijn, misschien verschilt het dus ook van generatie op generatie. Maar een ding is zeker: het wordt een steeds grotere uitdaging om te weten wat fake is en wat niet. Er was namelijk iemand die een echt beeld zou hebben gedeeld als antwoord op de beweringen van Trump, en die persoon zoomt maar uit en uit en er komen steeds meer mensen tevoorschijn. Het lijkt waarheidsvinding, maar weten we dat zeker? En vooral: hoe weten we dat uiteindelijk nou echt zeker? De situatie daar in een vliegtuighangar lijkt wat nietig, maar het zorgt voor grote vragen over onze perceptie en vooral: de invloed van AI. Puur kijkend naar beelden weten in dit geval niet eens zeker welk verhaal we moeten geloven.
Context is dus belangrijk. Nieuwsmedia die het van meerdere kanten belichten (en liever nog: filmen), maar ook het verleden van Trump met zijn fascinatie met publieksgroottes. Dat de bewering van Trumps persvoorlichter over Trumps inauguratie die grootste mensenmassa ooit zou hebben getrokken bij een inauguratie, zou niet feitelijk onjuist zijn, maar slechts ‘alternatieve feiten’, aldus Trumps adviseur. Het is in de politiek natuurlijk spinnen, spinnen en nog eens spinnen. Er gaan grote belangen mee gepaard: Kamala wil graag winnen, Trump wil graag winnen. Uiteindelijk moet je om goed te kunnen bedenken of een beeld echt is of nep dus bedenken wat er allemaal in de achtergrond speelt. Je kunt tools gebruiken zoals Snopes, je kunt ooggetuigen vragen. Sterker nog, je moet: wat je kunt je eigen ogen eigenlijk niet meer geloven als het om afbeeldingen op het internet gaat. Oordeel zelf (of eigenlijk: doe je research dus):
