Ze waren opvallend geel, ze hebben een vorm die we verder nog nooit hebben gezien en ze waren er om je te helpen bij pech en nood: de praatpalen van de ANWB. Veel Europese landen hebben ze nog, de praatpalen, maar in 2017 hebben we er officieel afscheid van genomen. Iedereen gebruikt immers zijn telefoon. Wij stappen vandaag echter even in de tijdmachine en gaan naar het jaar 1960.
Zo lang is het namelijk geleden dat ANWB met die praatpalen op de proppen kwam. In 1960 werden er 12 proefpalen neergezet. Toen heetten ze nog telefoonzuilen en het was geïnspireerd op een Duits ontwerp. Toch was het niet zo dat de ANWB er pas in de jaren ‘60 aan dacht: in de jaren ‘30 waren er al plannen. Uiteindelijk werden die echter pas in de jaren ‘60 bewaarheid met die 12 palen die in één jaar maar liefst 16.000 meldingen verwerkten. In 1965 kwamen er 18 palen bij en toen werden ze kletskop genoemd.
Uiteindelijk ging het project over van de ANWB naar de rijksoverheid en werd Philips ingeschakeld om een nieuw ontwerp te maken: dat zou uiteindelijk het bekende ontwerp met de ‘oren’ worden, waarvan er in 1994 nog een upgrade kwam die de bijnaam konijn kreeg. Uiteindelijk waren er op hun toppunt ongeveer 3500 praatpalen in Nederland, die elke twee kilometer stonden. Dat was zo rond het jaar 1999, toen er jaarlijks nog 100.000 meldingen op de palen binnenkwamen. Echter liep dat snel achteruit door de komst van de mobiele telefoon.
Niet iedereen weet wie je precies aan de lijn kreeg als je op de knop op de praatpaal drukte, maar dit was de meldkamer van de ANWB. Geen 112 dus, ook niet rijkswaterstaat, maar gewoon de ANWB die dan ook met een ANWB-auto kon aankomen om hulp met de auto te verlenen, of eventueel de nooddiensten in te schakelen als er wel echt een noodgeval gaande was. Uiteindelijk kostte het 1 miljoen euro per jaar om het netwerk te onderhouden en besloot de minister van Infrastructuur en Milieu in 2014 om te stoppen met die praatpalen. In 2017 werden de nog 3300 aanwezige praatpalen uitgeschakeld en verwijderd.
Er is wel een nadeel wat de mobiele telefoon heeft ten opzichte van de praatpaal: mensen weten soms in paniek niet goed waar ze zijn en kunnen dat dan niet goed overbrengen. Aan de andere kant hoeven ze niet helemaal nog naar een praatpaal toe te lopen, dus dat scheelt wel weer tijd. Heb je nood, kijk dan goed bij welk hectometerpaaltje je staat en geef dat door. En het is ook handig om vast het juiste telefoonnummer in je telefoon te zetten: de ANWB Alarmcentrale op 088 269 28 88. Ook kun je de ANWB Onderweg-app gebruiken, want daar zit een knop in om meteen te bellen met de ANWB. Kun je echt niet zonder de praatpaal, dan kun je ze nog kopen: op Marktplaats staat er eentje van 125 euro en eentje van 300 euro.
