Update – Er is nog een zesde foto gemaakt door de James Webb opgeduikeld, namelijk eentje van Jupiter. In een dik rapport van NASA over de prestaties van de ruimtetelescoop was nog een zesde foto gespot. Eentje van onze buurman Jupiter. De grootste gasplaneet die wij in ons zonnestelsel rijk zijn, inclusief zijn bekende ringen, zijn prachtig vastgelegd door James. Drie van de manen rondom Jupiter zijn op de foto te spotten: Europa, Thebe en Metis, die gelukkig zijn aangegeven zodat je het net even makkelijker kunt vinden.
ORIGINEEL ARTIKEL – Hopelijk ben je bijgekomen van de pracht en praal die de eerste officiële foto van James Webb is, maar we moeten door. NASA heeft zojuist meerdere foto’s die door de nieuwe ruimtetelescoop zijn gemaakt onthuld. Hierop zijn allerlei belangrijke locaties binnen het heelal te zien.
Dit is de eerste foto, die we gisteren ook zagen. Het is SMACS 0723. De foto is geen foto met lange sluitertijd. Webb kan namelijk enorm snel foto’s schieten (in een paar uur), waar zijn voorganger (of eigenlijk collega) Hubble daar soms wel twee weken voor nodig had.
Op kerstochtend werd James Webb in een half uur tijd perfect gelanceerd. Zo perfect, dat hij amper hoefde worden bijgestuurd. Dat betekende iets groots: hij zal waarschijnlijk niet slechts tien jaar meegaan, maar wel twintig jaar. Dat is aanzienlijk waar voor het geld: James Webb kostte 10 miljard euro om te maken, dus een levensduur van 20 jaar in plaats van 10 scheelt per jaar aanzienlijk.
Maar het gaat natuurlijk om de plaatjes die het apparaat zal schieten. Gisteren zagen we al een kleurenfoto, maar NASA meent dat dat slechts het topje van de ijsberg is. We zullen zoveel plaatjes van James Webb zien: immers laat hij iets zien dat we als mensheid nog nooit hebben gezien. Locaties in het universum die maar liefst 1,5 miljard kilometer en verder van ons vandaan zijn.
Tegelijkertijd is hij een soort tijdmachine. James Webb liet gisteren al een foto zien van licht dat 13 miljard jaar geleden al bestond. Hij zal hopelijk dan ook antwoorden kunnen geven op vragen over zwarte gaten en over de big bang (oerknal). Duizenden mensen werkten decennialang aan het apparaat dat nu antwoord moet gaan geven op de grootste vragen in de wetenschap en dat is enorm spannend.
Op de foto’s zijn onder andere Carina Nebula te zien (de kraamkamer van sterren: sterren die groter zijn dan onze eigen zon), WASP-96b (een exoplaneet waarvan we nog niet weten of die een atmosfeer heeft), de Zuidelijke Ring Nebula (een grote gaswolk die zich rond een stervende ster bevindt), Stephan’s Quintet (waar diverse sterrenstelsels met elkaar ‘dansen’) en SMACS 0723 (de verste sterrenstelsels die we als mensheid ooit hebben gezien).
Het is niet alleen imposant om te zien wat Webb kan: het is het bewijs hoe ver we als mensheid zijn. Ook al is het universum nog zo groot en lijken onze stappen maar klein: de manier waarop we nu naar het universum kunnen kijken zal door James Webb volledig veranderen. Hopelijk kan het ons ook antwoorden geven over onze eigen aarde. James Webb ziet dingen voor het eerst die wij als mensheid nog nooit hebben gezien. Dingen waar wij als mensheid nooit naartoe kunnen komen. Maar vooral dingen waar wij als mensheid enorm veel van kunnen leren.
Op de tweede foto zien we water in de atmosfeer van de gasplaneet WASP 96-b. Deze planeet is enorm heet en bevindt zich heel dichtbij een ster. NASA heeft zelfs wolken gespot in de atmosfeer van deze exoplaneet:
De Zuidelijke Ring Nebula is een stervende ster. Het is bijzonder om te zien: bijzonder mooi ook. De ene kant is het kleurenbeeld van de Nebula, versus een infraroodbeeld aan de andere kant. Een heel hete bedoening, vol gaten in de nevel waar dan de zon doorheen schijnt. Prachtig om te zien, zowel in kleur als in infrarood:
Vijf sterrenstelsels laten zich zien op de foto van Stephan’s Quintet. NASA spreekt over een dans van sterrenstelsels die vrij dichtbij elkaar liggen. Kun je je voorstellen dat ook wij in een sterrenstelsel leven. Niet een van die sterrenstelsels trouwens, maar het geeft wel aan hoe klein onze melkweg is. Het Quintet is zo belangrijk, omdat het iets zegt over hoe sterrenstelsels interacteren.
Hoe aangrijpend de foto van de stervende ster is, zo aandoenlijk is de foto van Carina Nebula. Dit is de kraamkamer van sterren en ze ziet er prachtig uit. Gas, stof, straling: alles komt samen bij de geboorte van een ster.
Deze eerste foto’s stelen de show, maar het is nog lang geen tijd voor het gordijn om weer dicht te gaan. Het is nu aan de wetenschappers van NASA (maar ook ESA en universiteiten over de hele wereld) om hun hersens te laten kraken over al het moois dat ze nu tot hun beschikking hebben.
