21 februari is door UNESCO uitgeroepen tot ‘Internationale Dag van de Moedertaal’. Want ook talen zijn cultureel erfgoed. Daarom staat vandaag in het teken van de taalkundige en culturele diversiteit en meertaligheid. Talen houden erfgoed levend en zijn belangrijk voor veel bevolkingsgroepen en landen. Door deze dag komt er bovendien meer aandacht voor talen die op uitsterven staan. Er worden ongeveer 6000 talen gesproken wereldwijd en daarvan dreigt 43% uit te sterven. Meertalige en multiculturele samenlevingen bestaan via hun talen die traditionele kennis en culturen op duurzame wijze overdragen en behouden. Die talen worden dus niet onderwezen, maar wel aan elkaar doorgegeven.
Misschien denk je alleen aan het Nederlands als taal in ons land, maar dat is toch niet zo. Fries is namelijk ook een officiële taal in de provincie Friesland. Bovendien worden op Bonaire, Sint-Eustatius en Saba naast Nederlands ook Papiaments en Engels erkend als officiële talen. Wat dit inhoudt? Friezen mogen in hun eigen taal bijvoorbeeld communiceren met overheidsinstanties in Friesland.
Verder zijn er nog regionale talen die door ons land via Europese afspraken zijn erkend. Limburgs bijvoorbeeld, maar ook Nedersaksisch, Jiddisch en Sinti-Romanes. Het Limburgs en het Nedersaksisch zijn zogenaamde ‘niet-gestandaardiseerde talen’. Het Nedersaksisch kent verschillende varianten zoals het Gronings, het Drents en het Twents.
Er zijn wereldwijd 24 miljoen Nederlandstaligen, daarmee is het de achtste taal in de Europese Unie. In Nederland, België, Suriname, Aruba, Curacao, Bonaire en Sint-Maarten wordt Nederlands gesproken. Aantallen zijn altijd schattingen omdat nergens geregistreerd staat wie welke taal spreekt. 17 van de 24 miljoen mensen die Nederlands spreken wonen in Nederland, 6,5 miljoen in België en 400.000 in Suriname. Dat maakt het een van de 40 meest gesproken talen ter wereld. Een behoorlijk hoge score voor zo’n klein land. En Nederlanders zijn fanatiek op social media, want het is online de twaalfde taal ter wereld.
Met Nederlands kom je in het buitenland meestal niet ver. Als je alle inwoners van deze aardbol bij elkaar zou zetten, knoop dan met een willekeurig persoon een praatje aan in Mandarijn Chinees. Dit is namelijk de taal die wereldwijd door de meeste mensen wordt gesproken, ongeveer 1,3 miljard. Ook met Spaans kom je trouwens best ver, want dit is de tweede meest gesproken taal (437 miljoen mensen spreken Spaans). Op nummer 3 vinden we Engels, op 4 Arabisch en op 5 Hindi.
Het Afrikaans is geen Nederlands, maar heeft er wel veel van weg. Je kunt het waarschijnlijk goed lezen en verstaan. In de 17e eeuw is de taal ontstaan door de kolonisten die afreisden naar De Kaap. Daar is de taal verbasterd tot wat het nu is.
De meeste inwoners van Nederland hebben Nederlands als moedertaal. Daarnaast spreken veel Nederlanders een aardig woordje Engels en vaak ook nog een beetje Duits en Frans. Gemiddeld spreken Nederlanders 3,2 talen. Daarmee laten we, op Luxemburg na, iedereen achter ons. Van alle Europeanen kan 39% van de bevolking tenminste in één vreemde taal uit de voeten. In ons land zitten we dik boven dat gemiddelde. Een behoorlijk verschil met landen als het Verenigd Koninkrijk, Ierland of Portugal, waar gemiddeld maar 1,6 talen per persoon gesproken worden.
