Plastic is een mooi materiaal en heeft veel toepassingen omdat het sterk, flexibel en licht van gewicht is. Toch heeft plastic de afgelopen jaren snel een slechte naam gekregen, omdat het heel vervuilend kan zijn als het niet op de goede manier wordt verwerkt of gebruikt. Nederland heeft de ambitie om in 2050 volledig circulair te zijn. We produceren dan geen afval meer, maar maken steeds opnieuw gebruik van grondstoffen. Een duurzame oplossing voor plastic is er nog niet, maar daar wordt hard aan gewerkt. En dat is maar goed ook, want het gebruik van plastics neemt verder toe door. Dat komt onder andere door de bevolkingsgroei en toegenomen welvaart in Afrika en Azië.
Anders omgaan met plastic is noodzakelijk, want plastic heeft een grote waarde als materiaal en kan na gebruik weer ingezet worden als grondstof. Dat heet circulariteit. Nederland heeft de ambitie om in 2050 volledig circulair te zijn. We produceren dan geen afval meer, maar maken steeds opnieuw gebruik van grondstoffen. Dan gaan we dus van plastic afval naar circulaire plastics. Hoe dat precies werkt leggen we uit in dit artikel.
Laten we plastic eerst eens uit het verdomhoekje halen. Want we kunnen wel stellen dat plastic steeds vaker gezien wordt als een slecht product. En daar moeten we vanaf. Plastic heeft veel voordelen en mogelijke alternatieven belasten het milieu vaak nog meer. Bovendien helpen plastics ook mee aan een duurzame samenleving. Plastic helpt voedselverspilling te voorkomen en dankzij het lichte gewicht zijn voertuigen een stuk minder zwaar, waardoor de CO2-uitstoot daarvan vermindert. De mindere kanten van plastic kennen we allemaal: plastic vernietigt leefgebieden, draagt bij aan de uitstoot van broeikasgassen en komt als plastic soep terecht in onze oceanen.
Plastic leent zich bijzonder goed als circulair materiaal, het kan als een zeer waardevolle grondstof opnieuw gebruikt worden en weer toegepast worden in een nieuw plastic product.
En je zou misschien verwachten dat al het ingezamelde plastic een nieuw leven krijgt, maar helaas. Dat gebeurt met zo’n 31 product van al het plastic dat we weggooien, ongeveer de helft daarvan wordt circulair op een hoogwaardige manier hergebruikt en krijgt echt een nieuw leven.
De andere helft wordt toegepast in laagwaardige producten (=downcycling). En de rest belandtop de afvalberg, die uiteindelijk verbrand wordt.
Plastic is en blijft populair, dan kunnen we het maar beter zo slim mogelijk (her)gebruiken. Bij TNO wordt er veel onderzoek gedaan naar circulaire plastics: van innovaties voor nieuwe ontwerpen van plastic, verzamelen, sorteren tot duurzame technologieën om plastics te recyclen. Nu lijdt plastic namelijk onder zijn eigen succes. Gelukkig is circulaire plastic in opkomst. Om dat tot een succes te maken moeten gebruikers, producenten en de overheid samenwerken en weten hoe plastic op de juiste manier te gebruiken en produceren.
Om plastic op de goede manier te kunnen recyclen, moet het materiaal zelf geschikt zijn. Je denkt misschien dat elke plastic hetzelfde is, maar dat is niet het geval. Sommige verpakkingen zijn nu lastig te recyclen omdat ze bestaan uit verschillende plastics en toevoegingen van bijvoorbeeld papier en metaal. TNO ontwikkelt, in samenwerking met producenten, plastic producten die wel goed gesorteerd en gerecycled kunnen worden. Producenten moeten daarvoor innovaties doorvoeren. Denk aan het ontwerp en gebruik van materialen. Daar komen grote uitdagingen bij kijken, zeker wanneer het gaat om producten in de voedingsmiddelenindustrie.
Niet alleen het juiste plastic kopen, maar vooral minder wegwerpproducten aanschaffen is regel één. In een circulaire samenleving moeten we niet alleen meer producten recyclen, maar vooral minder spullen kopen en weggooien. Je kunt daar nu al mee beginnen! Sta eens wat vaker stil bij wat je aanschaft. Koop bewust alleen wat je nodig hebt. Hervulbare verpakkingen zijn een uitkomst, zoals die waar statiegeld op zit. Recyclen kost ook energie, dus is hergebruiken altijd een duurzamere keuze dan recycling. Voor we zover zijn moet er nog veel gebeuren. Vanaf 1 juli 2021 wordt er statiegeld gerekend op plastic flesjes kleiner dan 1 liter. Je betaalt dan € 0,15 per flesje. Dit soort maatregelen maken ons ervan bewust dat er waarde zit in verpakkingen en we eigenlijk helemaal niet zoveel wegwerpflesjes hoeven te kopen.
Wij als consument moeten bewustere keuzes kunnen en durven maken. En aantrekkelijke alternatieven hebben. Onze wegwerpmaatschappij heeft namelijk geen toekomst.
[Fotocredits – Aleksej © Adobe Stock]
