Twintig jaar geleden begon dat wat zou uitgroeien tot een ongekend populaire serie. Op 27 februari 1996 verschenen de eerste Pokémon games op de Nintendo Gameboy in Japan. Wat volgde weten we wel: tientallen games, directe vervolgen op Red en Blue en verschillende spin-off series; een twintigtal films; een tv-serie met honderden afleveringen; ruilkaarten; knuffels en andere merchandise; het kan niet op. En het houdt ook niet op.
Des te fascinerender is dan ook hoe de wereld van Pokémon eigenlijk in elkaar zit. In vele opzichten een utopie, maar niet perfect. Het idee is direct te herleiden tot de jeugd van bedenker Satoshi Tajiri, waar hij insecten ving. Door de uitbreiding van de stad verdwenen de insecten langzamerhand. Pokémon zou kinderen dezelfde ervaring moeten laten beleven. Dat is duidelijk geslaagd, maar de games weten nog veel meer dan alleen dat over te brengen.
Zo is de wereld van Pokémon opgedeeld in verschillende regio’s, elk weer gebaseerd op een bestaand gebied. Zo komt de Kanto regio uit de eerste generatie vrijwel hetzelfde als de Kantō regio in Japan, is de Unova regio uit Pokémon Black en White gebaseerd op New York, en lijkt Kalos verdacht veel op Frankrijk, inclusief een grote toren midden op een plein in de hoofdstad.
De bestaande locaties waarop de games geïnspireerd zijn bieden leuke verwijzingen, maar het wordt pas echt interessant als we gaan kijken naar de economie van die regio’s. Armoede lijkt nauwelijks voor te komen en iedereen heeft meer dan genoeg geld. Daarbij komt ook nog eens dat die grote hoeveelheid geld wel nog altijd genoeg waard is, zodat iedereen zorgeloos Poké Balls kan kopen. En waar de Poké Balls vandaan komen? In elke regio is een producten van allerlei gebruiksartikelen te vinden die een volledig monopolie heeft op die regio, én toch gaat dit allemaal heel goed samen. Iedereen is gelukkig, niemand die klaagt.
Wat ook heel goed samengaat met de wereld van Pokémon zijn criminele organisaties. Vaak exclusief in één regio opererend en gedreven door idealen als het uitbreiden van de landmassa ten koste van de zee (of omgekeerd), het scheiden van pokémon en mensen tot twee aparte werelden, of het creëren van een nieuwe wereld waarin alles om schoonheid draait. Alles wat deze organisaties doen vloeit voort uit hun ideaal, gewoon macht of geld zijn zelden een motief. Volgens standaard recept worden al deze organisaties verslagen, waarna de leiders altijd tot een moment van zelfreflectie komen en begrijpen dat ze verkeerd zaten.
Hiermee draagt de serie een bijzonder idee van een simpele wereld waarin goedheid en eerlijkheid het altijd zullen winnen uit. Dat is ook helemaal niet gek als je bedenkt dat de serie toch vooral voor kinderen bedoeld is. Maar tegelijkertijd biedt de serie daarmee ook weerstand tegen dat wat gewoon wordt geacht. Als je iets wilt veranderen, kan het ook veranderd worden. Het maakt de wereld van Pokémon tot een prachtige utopie, maar vol met bizarre trekjes.
En daar hebben we de afgelopen twintig jaar volop van mogen genieten. En dat gaan we de komende jaren ook nog doen! Of het nu is met de gisteren aangekondigde Pokémon Sun en Moon voor de 3DS eind dit jaar, of met het aankomende Pokémon Go op iOS en Android, waarin we zelf écht op pad kunnen gaan om pokémon te vangen, Pokémon gaat nog steeds lekker door. Twintig jaar oud, maar nog steeds relevant en ongekend populair. Wat mij betreft mogen er nog wel twintig jaar bij.
