Rondslingerende plastic zakken en flesjes, we kijken er bijna niet meer van op. Je kunt bijna geen onbetreden pad of strand in binnen- en buitenland meer vinden dat niet bezaaid ligt met plastic zwerfvuil. Veel hiervan eindigt in zee. Per jaar komt naar schatting 4,7 miljoen ton plastic in zee terecht. Een onwaarschijnlijk grote hoeveelheid die moeilijk is voor te stellen. Omgerekend zijn dit 195.833 containers van 40-voet gevuld met plastic. Een aanzienlijk deel hiervan bestaat uit microplastics of micro beads. Deze komen veelal via een minder opvallende weg in de oceanen terecht, via onze doucheputjes!
Vergiftigde voedselketen
Micro beads zijn minuscule bolletjes plastic die in honderden gangbare verzorgingsproducten waaronder shampoos, gezichtsverzorgers, tandpasta, lipbalsem en scheerschuim zitten. Wetenschappers maken zich in toenemende mate zorgen om deze microscopisch kleine stukjes plastic. De plastic deeltjes worden door het doucheputje gespoeld en komen via het riool in de waterzuivering terecht. Ze zijn zo klein dat ze voor een deel de waterzuivering passeren en uiteindelijk in zee terechtkomen. Plankton, schelpdieren en vissen zien de micro beads aan voor voedsel. Zij krijgen de microplastics dus binnen. Giftige stoffen (zogeheten POP’s) hechten zich gemakkelijk aan plastic en komen zo in het lichaam van de dieren terecht. Op deze manier worden gifstoffen opgenomen in onze voedselketen. Een lekker visje op je bord, wordt zo een stuk minder aantrekkelijk.
Beat the Micro Bead
De Nederlandse Plastic Soup Foundation, die zich hard maakt voor de strijd tegen plastic in oceanen, is in augustus 2012 samen met Stichting de Noordzee een campagne gestart tegen microplastics in cosmetica. De campagne werd al snel ondersteund door maar liefst 22 organisaties uit de hele wereld. Doel van de campagne was en is nog steeds een Europees verbod op de verkoop van producten met microplastics.
Om dit doel te bereiken werd een beroep gedaan op talloze professionals die hun expertise gratis in wilden zetten. Nederlandse componisten, een muziek- en montagestudio produceerden belangeloos een clip: beat the micro bead. Een ervaren reclameman schreef het campagneplan. Een grafisch ontwerpster ontwikkelde een compleet nieuwe huisstijl. Als pr-bureau ondersteunden wij de Plastic Soup Foundation op pro deo basis bij het schrijven en uitsturen van nieuws en content, die vervolgens werden opgepakt door diverse media: zowel online als offline.
Maatschappelijke discussie
Al snel ontstond een discussie in de maatschappij. Consumenten raakten gealarmeerd, want wie wil er nou dat zijn kind zijn tanden poetst met plastic? In hoog tempo verklaarden maar liefst acht winkelketens en producenten van deze producten te zullen stoppen met deze zinloze extra plastic afvalstroom: Unilever, HEMA, ETOS, Kruidvat, De Tuinen, Rituals, Trekpleister en Dr van der Hoog.
App
Laat de consument zelf bepalen was de gedachte achter de lancering van de app. Deze app ‘Warning; plastics inside’ leidt tot Tweede Kamer motie. Om ervoor te zorgen dat de winkelketens en producenten hun beloften nakomen, is een app ontwikkeld. Met de app ‘Warning; plastics inside’ kunnen consumenten de barcode van producten in de winkel scannen. Verschijnt er een rood scherm, dan bevat het product plastic. Code oranje betekent eveneens dat het product plastic bevat, maar de producent of winkelketen heeft dan beterschap beloofd. Komen deze partijen hun beloften niet na, dan gaan ze letterlijk weer op rood. De app gaf in politiek Den Haag de doorslag om het issue op de agenda te zetten. Eind november 2012 stemde een meerderheid van de Tweede Kamer in met de motie van PvdA Kamerlid Manon Fokke, waarin zij de regering verzoekt met de cosmetica-industrie in gesprek te gaan over het vermijden van het gebruik van microplastics in cosmetica. Bovendien gaat de regering zich vanaf nu in Europees verband inzetten voor een verbod op microplastics in verzorgingsproducten. Het ultieme resultaat is uiteraard pas behaald als microplastics definitief worden verbannen uit cosmetica. De Amerikaanse staat New York krijgt waarschijnlijk de primeur en de eerste die de verkoop van microplastics in verzorgingsproducten gaat verbieden op grond van een wetsvoorstel dat is ingediend, de Microbead-Free Waters Act.
