Heb je ook die ervaring dat je vaak pas achteraf, soms jaren later, snapt wat je van iemand of een gebeurtenis geleerd hebt? En dat dingen vaak heel anders lopen dat je van te voren had bedacht? En vaak helemaal niet slechter? Voor mij was bijvoorbeeld Westkeetshaven zo’n ervaring. De site ‘aangetekend bellen’ is ook een voorbeeld. Die bleek niet zo zeer voor ‘financieel belangrijke’ gesprekken gebruikt te worden maar vooral voor het laatste gesprek met een dierbare. Als je dit hoort, snap je dat direct. Zo zie je hoe moeilijk innovatie zich laat voorspellen en plannen.
De ‘les’? Een ‘gat in de markt’ zie je niet van te voren… Achteraf snap je vaak direct waarom dingen liepen zoals ze liepen. Waarom het ene initiatief onverwacht een succes werd en het andere doodbloedde terwijl het er zo veelbelovend uitzag. Maar ja, dat is achteraf en dan is het geld al uitgegeven. Wat kun je nou doen om ‘achteraf’ vooraf te weten? Hoe ziet de logica van succesvolle innovatie eruit?
Succesvolle innovatie lost vooral een concreet probleem op. Hoe concreter het probleem, hoe meer het probleem frustreert en hoe eenvoudiger de oplossing, des te groter de kans op succes. Om er achter te komen of jouw idee een concreet probleem oplost, moet je dus niet op je stoel blijven zitten en dikke plannen schrijven. Ga het vragen bij degenen waarvan je denkt dat die dat probleem hebben. En organiseer operationeel vermogen via crowdsourcing en crowdfunding. Social media zijn daar overigens heel handig bij om te gebruiken en een accelerator richting klantgestuurde, open innovatie. Ze hebben the rules of the game veranderd. Bottom line: kun jij in 7 seconden uitleggen aan je klant waarom jouw innovatie handig voor hem is?
Voor break-through innovatie, zoals de stap van grammofoonplaat naar cd, gebruikt de markt wel de 10X regel: de nieuwe situatie is voor de klant op een of andere manier 10 keer, leuker, goedkoper, gemakkelijker of mooier dan de oude situatie. Bij ‘break- throughs’ vraag je van de klant zowel de gebruikte technologie te veranderen, een nieuwe applicatie te adopteren en zijn gedrag aan te passen. ‘Doe nieuwe dingen met nieuwe technologie’. Dat doet de consument niet zo maar. Daar moet concreet ‘genot, gemak en gewin’ tegenover staan. Aan de productiekant betekent een break-through vaak veranderingen van leveranciers, grondstoffen, productieprocessen en skills. Ook dat is een stap.
Timing is essentieel. We kunnen als ‘wereld’ gewoon toe zijn aan een nieuwe innovatie. Dan is die vernieuwing er doorgaans ook gewoon opeens en meestal op 20 plaatsen tegelijk. Misschien ben jij dan de gelukkige innovator die de jackpot wint en die dit gat in de markt mag gaan opvullen.
Er is een combinatie van culturele, technische en economische factoren nodig voor succesvolle innovatie. De opkomst van het sociale web laat zien dat de meest innovaties vaak ontstaan uit onverwachte hoek. De laagdrempelige toegang tot data, ideeën en de juiste tools leidt tot spannende nieuwe grenzeloze combinaties en trans-sectorale innovatie zoals TUD ‘s prof. Baken dat noemt. Wist je dat het merendeel van innovatie in een branche van buiten die branche komt? Ook daar de noodzaak over het muurtje te kijken.
Veel innovatie sneuvelt omdat het blikveld te beperkt was: je moet in je leven niet alleen het mooiste meisje tegenkomen, maar ook op het goede moment en in de goede setting. Je moet die kans willen en kunnen zien. Kansen en gaten zien in de markt is vaak ingewikkeld omdat echt nieuwe dingen ook een nieuwe kijk vragen. Echte innovatie vraagt altijd mentale innovatie en dan is er vaak geen link naar het bestaande. Hoe moet je facebook uitleggen aan iemand die nog nooit op internet is geweest? Dan ga je het toch zoeken bij bestaande en gedeelde beelden als het dorpscafé of de schoorsteenmantel.
‘Context drives meaning’. Als de context erg verandert, door de komst van de digital world en social media bijvoorbeeld, heeft ‘meaning 2.0’ tijd nodig. Ketenomkering bijvoorbeeld bestaat al 20 jaar als concept. Maar het komt langzaam op gang. Het ligt te ver af van wat wij ons kunnen voorstellen. Er is geen context. Het heeft tijd nodig en vooral een succesvolle praktische toepassing, waardoor we opeens wel de context ‘zien’. Wellicht dat Buurtzorg hier voor de doorbraak gaat zorgen. Abstractie verkoopt niet, aardse vormen (soms) wel.
Een gat in de markt zie je dus niet van te voren. Het goede nieuws is: ze zijn er wel, die kansen! Als je het weet, zie je het. Wat te doen? Goed luisteren en kijken. Hou het eenvoudig, concreet en kies praktische vormen. Begin klein, focus en stop op tijd als jouw idee niet aanslaat. Net als vroeger op school vroeger geldt ook hier: beter één zes gehaald dan twee vijven. Succes!
