… en welk onderwijssysteem zouden we nu, in deze tijd van de Internet Revolutie, nodig hebben? Dat is de vraag die misschien, in het kader van alle (sociale, maatschappelijke, economische) effecten die de internet revolutie op onze maatschappij heeft, wel de meest urgente is. Immers, de kinderen van de hele wereld die nu naar school gaan, moeten er met de daar opgedane kennis en ervaringen nog zo’n vijftig jaar mee verder.
Ik neem aan dat Sir Ken Robinson ook in de onderwijs wereld van Nederland enige bekendheid heeft, want hij is beroemd door zijn stellige uitspraken dat het huidige onderwijs systeem de vanzelfsprekende aanwezige creativiteit bij kinderen doodt. Maar ook als je het met de meeste stellingen van Sir Ken Robinson niet eens bent, is het de moeite waard een youtube filmje te bekijken, want dat geeft een goed inzicht in zijn opvattingen en wordt geïllustreerd met oogverblindende tekeningen.
De vraag is nu in hoeverre de functies van Social Media kunnen helpen bij het realiseren van de ideeën van Sir Ken Robinson en die van Sugate Mitra. Want wat melden die heren?
Bijvoorbeeld het belang van het leren in groepen. We hebben dan de neiging in eerste instantie te denken aan groepen als klassen, waarin kinderen van dezelfde leeftijd zijn samengebracht Maar zij denken aan dynamische groepen met wisselend samenstelling, welke afhankelijk is van probleem en studie-onderwerp. Het internet maakt dat ook gemakkelijk mogelijk. Om in groepen samen te werken heb je vandaag de dag geen schoolgebouwen en klassen op basis van leeftijd nodig en nog minder vaste onderwijs-programma’s, en standaard testen. Wij, als ouderen uit het pre-internet tijdperk, kunnen ons bij die effectiviteit en kwaliteit van leren niets voorstellen maar in de onderzoeksresultaten van Sugate Mitra zijn wel aanwijzingen dat zo’n methode tot kennis leidt. Vraag is dan: voor alle vakken (bijv. wiskunde niet)? En voor alle leerlingen? Maar ja, Robinson meldt dat leerlingen “maths boring stuff” vinden; hoe gaan we dat dus dan onderwijzen?
Verder constateert Robinson natuurlijk terecht dat kinderen in het huidige internet tijdperk overstelpt worden met indrukken en prikkels van honderden televisie-kanalen, computers, spelcomputers, iPad’s, smart-phones, reclame, en een grote kring van hele en halve vrienden die allemaal in je sociale netwerk voorkomen. Allemaal prikkels die multi-tasking noodzakelijk maken. Dat is het echte verschil met het tijdperk van de Industriële Revolutie, want wij zijn nog opgegroeid in de vanzelfsprekendheid van het leren in stilte (radio, platen en televisie uit) geconcentreerd werkend en altijd in je eentje, lezend in boeken; eigenlijk heel introvert, waarbij jouw resultaten werden gelegd naast de meetlat van de academische wereld. Daar heeft Robinson wel een punt.
Het is voor mij duidelijk dat het oude, 19de eeuwse, paradigma voor onze jeugd in het internet tijdperk niet zal werken. En daar vinden we misschien ook wel de bron van de toch wel hele hoge schooluitval in het voortgezette onderwijs en de steeds grotere groep leerlingen die speciaal (extra) onderwijs krijgen of willen hebben.
Maar wat stellen we er voor in de plaats? Enige overeenstemming over de juistheid van bovengenoemde constatering zou helpen de problemen te beginnen op te lossen. Maar ook dan denk ik dat niemand nu echt weet wat we verder moeten doen. Ook de praktische oplossingen van Robinson en Mitra zijn eigenlijk zeer vaag. Experimenteren dan maar, maar met onderwijs kan je beter niet te veel experimenteren, want als het resultaat negatief is, scheep je de leerlingen daar maar mooi (een leven lang) mee op.
Waar ik wel voor zou willen pleiten is om bovenop, en als het even kan binnen, het huidige reguliere onderwijs te gaan experimenteren met (zich zelf samenstellende) groepen leerlingen (van alle niveaus, leeftijden en uit alle windstreken) die met het hulpmiddel van de Sociale Media gezamenlijk werken aan door docenten gegeven opdrachten, met het internet als grootste en compleetste studieboek ooit door de mensheid gecreëerd als hulpmiddel continue bij de hand. Deze docent is deel van dat sociale netwerk als moderator en coach. Ik denk dat het voor veel leerlingen inspirerend zou kunnen en moeten zijn, en dat zij door hun gedrag in zo’n elektronisch, virtueel sociaal netwerk, ons veel kunnen leren over wat wel en wat niet in dergelijke groepen tot (meetbare) kennisvermeerdering leidt, en dan met name op het gebied van wat Robinson “Divergent Thinking” noemt.
Dat zou toch een prachtig experiment kunnen zijn? Wie biedt?
